گزارشی از مباحث اجلاس COP28 (اکتبر سال ۲۰۲۳) در موضوع تعامل اسلام و محیط زیست (از جمله با توجه به نقش فقه معاصر اسلامی در فعالیتهای مرتبط با محیط زیست)
از سال ۲۰۱۵ تا اکتبر ۲۰۲۳، مبحث «تعامل اسلام با مسائل زیستمحیطی» بیش از گذشته محل بحث و نظر واقع شده است. شروع این مسیر، به اولین اعلامیه اسلامی در مورد تغییرات آب و هوا در سال ۲۰۱۵ طی » اجلاس جهانی رهبران دینی » باز می گردد و آخرین نمونه این تلاش ها اعلامیه اخلاقی ابوظبی برای اجلاس COP28 در اکتبر سال ۲۰۲۳ است.
در این راستا، رهبران اسلامی و محققان کشورهای اسلامی ذیل رویکرد «خیمه بزرگ» در COP 28، تلاش میکنند تا مفاهیم اسلامی مانند «میزان» یا عدالت را به عنوان اصلی برای حل مشکلات تغییرات آب و هوایی به کار گیرند.
همچنین در COP 28 انتقاد از تمایل به همکاری با شرکتهای سوخت فسیلی نیز به عنوان بخشی از برنامه اصلاحات لحاظ گردید. در این رویکرد از مفهوم اسلامی «میزان» به مثابه مفهومی کلیدی که لحاظ آن به عبور از رویکردهای افراطی در بهره گیری از منابع طبیعی کمک می کند مطرح گردید.
طی این اجلاس بر این نکته توجه شد که در ایران، مراجع تقلید شیعه در اظهارات خود به ترویج حفاظت از محیط زیست پرداختهاند. مراجع تقلید شیعه در چارچوب فقه اسلامی، اهمیت حفظ طبیعت و جلوگیری از آلودگی هوا را مورد تأکید قرار داده اند.
این مبحث نیز مورد حمایت قرارا گرفت که تعامل و همکاری دانشی در این زمینه ها میتواند الگویی باشد برای طرح این ایده مهم که می توان با استفاده از مفاهیم اسلامی و در پی انجام پژوهش های اسلامی و فقهی، به تقویت فعالیتهای محیط زیستی پرداخت و در راستای حفظ محیط زیست و پاسخ گویی به چالشهای تغییرات آب و هوایی گام برداشت.
«این خبر یا گزارش صرفا جهت معرفی علمی ارایه شده است و به هیچ وجه به معنای تایید مواضع احتمالی مرکز یا کنفرانس علمی معرفی شده در مباحث مختلف، از جمله در ارتباط با جنگ ظالمانه دولت غاصب صهیونیستی با مردم مظلوم فلسطین و غزه، نیست.»