نشست علمی بررسی ابعاد فقهی حقوقی تروریسم زیست محیطی در غزه با حضور محققان و پژوهشگران بیست آذر در پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر برگزار شد. در این نشست حجت‌الاسلام دکتر سید محسن قائمی به بررسی زمینه‌های فعالیت فقهی در بحث تروریسم زیست محیطی در غزه پرداخت.
دبیر جلسه در ابتدای این نشست گفت: زمین با اینکه حالت خود ترمیمی دارد اما گاهی شدت جراحات به زمین به شکلی هست که زمین امکان بازیابی خود را ندارد و این معمولا در جنگها رخ می دهد. جان لاک معتقد است زمین و طبیعت ارزشی ندارد مگر مورد بهره برداری انسان قرار بگیرد اما در احادیث اهل‌بیت علیهم‌السلام نقل شده « تَحَفَّظُوا مِنَ الْأَرْضِ فَإِنَّهَا أُمُّکُمْ » زمین به مثابه مادر شماست، آن جایگاهی که برای مادر قائل است باید برای زمین هم قائل باشید.
حجت‌الاسلام دکتر قائمی در ارائه بحث خود گفت: تروریسم سبز از جمله جنایات بین‌المللی است و در آن توسل به زور وجود همراه با تهدید و خشونت علیه محیط زیست وجود دارد که موجب رعب و وحشت مردم می‌شود و هدف از انجام آن دستیابی به یک دستاورد غیر قانونی است.
وی افزود: حدود هشتصد هزار درخت در غزه ریشه کن شده و حدود ۱۲ میلیون دلار ضرر سالیانه در اثر اقدامات اسرائیل بر مردم فلسطین تحمیل شده است. اقداماتی همچون خشکاندن چاه‌های آب غزه و استفاده از فسفر سفید که در جنگ ممنوع است را نیز می توان از جنایات محیط زیستی بر شمرد.
این استاد حوزه بیان کرد: با تاکید بر اهمیت تخریب محیط زیست توسط اسرائیل می‌توان افرادی که تا به امروز نسبت به غزه بی‌تفاوت بودند را توجه داد که تخریب محیط‌زیست به غزه محدود نمی‌شود و عواقب ناگوار آن برای کل جامعه بشری می‌باشد.
وی گفت: رهنمود های کمیته صلیب سرخ ۲۰۲۰ و شورای حقوق بشر در ۲۰۱۲ نسبت به محیط زیست پاک و امن تاکید دارد. با توجه به بند اول این شورا دولت‌ها در هر زمانی باید به حقوق بشر توجه داشته باشند و از جمله آن محیط‌زیست سالم است و در مخاصمات نیز باید به آن پایبند بود.
قائمی تاکید کرد: در کمیسیون حقوق بین الملل بشردوستانه اصل تفکیکی وجود دارد که بیان می‌کند باید بین اهداف نظامی و غیر نظامی تفکیک کرد در حالیکه به محیط زیست نگاه ابزاری و مالی دارد و اثبات مالیت آن برای مجامع بشری مشکل خواهد بود، اما به نظر ما محیط زیست یک شخصیت حقوقی مستقل دارد و می‌توان با این نگاه خساراتی که به محیط زیست تحمیل شده را از لحاظ حقوقی پیگیری کرد. کمیته صلیب سرخ بیان می‌کند که محیط زیست یک دارایی مشترک بشریت است و حتی نسل آینده جهان را مورد تاثیر قرار می دهد.
حجت‌الاسلام قائمی در ادامه به اهمیت قاعده منع غارت پرداخت و گفت: کمیسیون حقوق بین‌الملل در اصل ۱۸ پیش نویس به منع غارت پرداخته است. در قوانین کشورهای اسلامی متاسفانه به جرم انگاری تروریسم زیست محیطی وجود ندارد در حالیکه در منابع اسلامی به این مساله پرداخته شده مثل آیه ۱۱ سوره بقره و ۱۵۲ شعرا و مهمترین آیه یعنی آیه ۲۰۵ سوره بقره که « وَ إِذا تَوَلّي سَعي فِي الأَرض‌ِ لِيُفسِدَ فِيها وَ يُهلِك‌َ الحَرث‌َ وَ النَّسل‌َ وَ اللّه‌ُ لا يُحِب‌ُّ الفَسادَ»که سیاق آیه نشان می دهد که حرمت فساد در محیط زیست را می رساند.
در پایان جلسه دو اشکال را جناب حجت‌الاسلام دکتر جوشقانی مطرح کرد و اشکال اول اینکه آیا در فقه ما شواهدی وجود دارد که محیط‌زیست را شخصیت حقوقی مستقل مورد توجه قرار دهد؟ و اشکال دوم اینکه به نظر می‌رسد این قواعد بیشتر صبغه اخلاقی دارد تا فقهی و حقوقی الزام آور.
حجت‌الاسلام قائمی در پاسخ بیان کرد: طبق قاعده فقهی توازن، از بین بردن توازن محیط زیستی مورد نهی قرار گرفته و فقها در ویژگی شخصیت حقوقی بیان می‌کنند ملاک جهات عامه است که صاحب جواهر مشاهد مشرفه را یک شخصیت حقوقی مستقل می‌داند و همچنین موقوفات را فقها شخصیت حقوقی مستقل می‌دانند و آیتﷲ خویی مساله زکات را نیز یک شخصیت حقوقی مستقل بیان می‌کند.
حجت‌الاسلام دکتر قائمی بیان کرد : قبول دارم که برخی از مباحث حقوقی صبغه اخلاقی دارد ولی در مباحث فقهی کاملا حرمت آن واضح است مثل لا یحب الفساد.