متن زیر گزارشی است از کتاب دانشنامه اسلامی کشاورزی، منابع طبیعی و محیط‌زیست که در مرکز جامعه المصطفی العالمیه به درخواست سازمان جهاد کشاورزی توسط محققین تألیف شده است. به گفته حجت‌الاسلام‌والمسلمین یعقوب علی بُرجی، مدیر دانشنامه‌های جامعةالمصطفی (صلیﷲ علیه و آله) العالمیة، بناست این دانشنامه تا بیست جلد ادامه داشته باشد. تا کنون پنج جلد آن منتشر شده است. حجت‌الاسلام سید محمدحسین نبوی، استاد حوزه علمیه خراسان، در این نگاشته، گزارشی مختصر از مطالب این پنج جلد را بیان کرده است.
در جلد اول، ابتدا دیباچه که به قلم آیتﷲ حسن عالمی نمایندگی ولی‌فقیه در جهاد کشاورزی نگاشته شده و بعد مقدمه توسط یعقوب علی برجی، مدیر علمی دانشنامه نوشته شده است. یکی از مسائلی که در مقدمه مطرح شده است، پیشینه دانشنامه نویسی است. همچنین بیان‌شده که دانشنامه‌ها به دو روش موضوعی و الفبایی، نگارش یافته‌اند و سپس به نمونه‌هایی از این دو روش اشاره شده است. از جمله دانشنامه‌هایی که در مقدمه به نام آنها اشاره شده است، دانشنامه علایی، الفهرست ابن ندیم، عیون الاخبار دینوری، رسائل اخوان صفا، احصاء‌العلوم صفایی، مفاتیح العلوم خوارزمی و… است. در بخش‌های پایانی مقدمه نیز به نحوه جمع‌آوری مطالب در این دانشنامه و کیفیت تنظیم مطالب اشاره شده است. سپس به سازمان علمی دانشنامه که متشکل از هیئت‌امنا، مشاوران علمی و نویسندگان، محققان، مؤلفان، ویراستاران و همکاران است، اشاره شده است.
در جلد نخست که طبیعتاً با حرف «الف» شروع شده است، ابتدا از مدخل «آب» شروع شده و به مدخل «اسراف» ختم شده است. در بین این مدخل‌ها به مطالب جالبی برمی‌خوریم. مثلاً بسیاری از گیاهان دارویی یا میوه‌ها با ذکر خواص آنها مورد بررسی قرار گرفته است. به‌عنوان نمونه، مدخل‌هایی چون «آنجدان رومی (گل پر)»، «اُترُج (بالنگ)»، «اِثمِد (سرمه)»، «آلوچه سلطانی»، «آلبالو» و امثال‌ذلک مورد دقت و بررسی قرار داده شده است.
در جلد دوم ادامه مدخل حرف «الف» که با واژه و به واژه «اسطوخودوس» شروع و با واژه «اهلیلج کابلی» تمام شده است. سپس در همین جلد مدخل حرف «ب» با واژه «باباآدم (ارغیطون)» شروع و به واژه «بیع» ختم شده است. برخی از مدخل‌های مطرح شده در این جلد به‌عنوان نمونه عبارت است از: «الوا (صبر زرد)، اسفناج، بادمجان، بخور مریم، برنج و…»
در جلد سوم مدخل حرف «پ» با واژه «پاپیروس» شروع و به واژه «پیوند گیاهان» ختم شده و سپس مدخل حرف «ت» با واژه «تابستان» شروع و با واژه «تولیدمثل» ختم شده است. لازم به ذکر است که در تألیف این دانشنامه از محققین و پژوهشگران زیادی استفاده شده است. برخی از این محققان، گیاه‌شناس و برخی پرنده‌شناس و برخی جانورشناس هستند که به‌تفصیل در مقدمه هر جلد به اسم هر یک از محققین و تخصص آنها اشاره شده است. برخی از مدخل‌هایی که در جلد سوم مورد بررسی قرار گرفته را بیان می‌کنیم: «پیچک، پارک ملی، پینه‌دوز (کفشدوزک)، پرستو، پرسیاوشان، پسته، پشم، پشه، تاج جنگلی (تاج‌الملوک)، تخم شربتی، تره‌فرنگی (تره)، تریاق، تمبر هندی و…»
جلد چهارم این دانشنامه زیر نظر آیتﷲ سید رضا تقوی نگارش یافته است. در این جلد ادامه مدخل حرف «ت» با واژه «تولید» شروع شده و در این مدخل با واژه «تیهو» ختم شده است. سپس مدخل حرف «ث» با واژه «ثافیثا» شروع و به واژه «ثیّل کبیر (ثیِل)» ختم شده است. در ادامه مدخل حرف «ج» با واژه «جاده ابریشم» شروع و به واژه «جینکو» ختم شده است. سپس مدخل حرف «چ» با واژه «چاخ لق» شروع و به واژه «چوپان» ختم شده است. برخی از مدخل‌هایی که در این جلد دانشنامه مطرح شده است به‌قرار زیر است: «تیغ گرگی (گلرنگ)، جزرومد، جوجه‌تیغی، جوز هندی (نارگیل)، چارواداری، چلپاسه (مارمولک) و…»
جلد پنجم این دانشنامه نیز زیر نظر آیتﷲ سید رضا تقوی و با مدخل‌های حرف «ح» و «خ» نگارش یافته است. مدخل «ح» با واژه «حب ابان» شروع و به واژه «حیوان» ختم شده است. مدخل «خ» نیز با واژه «خاربن (ام غیلان)» شروع و با واژه «خرس» اتمام یافته است.
همان‌طور که اشاره شد، در تمام این پنج جلد از محققین مختلف با تخصص‌های گوناگون استفاده شده است.
نکته مهم اینکه ضابط صدق عنوان «اسلامی» بر مدخل‌های محیط زیستی این دانشنامه، وجود آنها در کشورهای اسلامی یا دارای مسلمانان معتنابه است. به‌عنوان نمونه، اگر میوه‌ای در کشوری اسلامی یا دارای تعداد زیادی مسلمان به عمل بیاید، در زمره مداخل این دانشنامه قرار می‌گیرد اما اگر میوه دیگری، محصول کشوری غیراسلامی باشد، در این دانشنامه، مطرح نمی‌شود.