مدخل «فارکس» یکی از مداخل دانشنامه فقه معاصر است که به قلم آقای مجید خشنودی نوشته شده و به بررسی ابعاد مختلف بازار فارکس از منظر فقهی میپردازد.
بازار فارکس (Forex) یا بازار تبادل ارزهای خارجی، بزرگترین بازار مالی جهان است که در آن ارزهای مختلف با یکدیگر مبادله میشوند. این بازار به دلیل ویژگیهایی نظیر حجم بالای معاملات، نقدشوندگی سریع، دسترسی آسان و عدم نیاز به سرمایه اولیه زیاد، مورد توجه فعالان اقتصادی قرار گرفته است.
در فارکس، علاوه بر تبادل ارزها، نمادهای معاملاتی دیگری مانند فلزات، منابع انرژی، کالاها، سهام شرکتهای بورسی، شاخصهای سهام و ارزهای دیجیتال نیز معامله میشوند. شیوههای معاملاتی متنوعی مانند معاملات اهرمی (Leverage)، معاملات معکوس و سواپ شبانه در این بازار رایج است که هر یک نیازمند بررسی فقهی جداگانه هستند.
از دیدگاه فقه معاصر، معاملات ساده تبادل ارزها بدون اشکال است؛ اما با توجه به پیچیدگیها و توسعههای اخیر در بازار فارکس، بررسی دقیق ماهیت و شیوه معاملات آن ضروری است. برخی پژوهشها به تحلیل فقهی این بازار پرداخته و مشروعیت یا عدم مشروعیت آن را بر اساس ادله اولیه و ثانویه مورد بررسی قرار دادهاند. بهطور کلی، صحت اکثر معاملات در بازار فارکس با رعایت شرایط خاصی قابل تأیید است؛ اما برخی معاملات به دلیل وجود شبهات فقهی نیازمند دقت و احتیاط بیشتری هستند.
با توجه به ممنوعیت قانونی معاملات فارکس در ایران و پیچیدگیهای فقهی مرتبط با آن، پژوهشهای بیشتری برای تبیین دقیق احکام شرعی و قانونی این بازار مورد نیاز است تا فعالان اقتصادی با آگاهی کامل به فعالیت در این حوزه بپردازند.
برای مطالعه کامل این مدخل و دسترسی به متن اصلی، میتوانید به لینک زیر مراجعه کنید:
مدخل فارکس – دانشنامه فقه معاصر