هر چه تمدن بشری به‌پیش می‌رود و فناوری‌ها پیشرفت بیشتری می‌کنند، منابع طبیعی بیشتر تخریب می‌شوند و بدین‌سان، اهمیت بیشتری می‌یابند. گفتمان لزوم حفظ منابع طبیعی، تقریباً مورد توافق تمام انسان‌ها قرار گرفته است اگرچه بسیاری از آنها، عملاً به آن توجهی ندارند.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر محسن الویری که دکتری خود را در رشته تاریخ و تمدن ملل مسلمان از دانشگاه تهران دریافت کرده است، در گفتگوی اختصاصی با فقه معاصر، در پی بیان سیره معصومین (ع) در حفظ محیط‌زیست است. او مبانی ای را بر می‌شمارد که بدون فهم و توجه به آنها، نمی‌توان سیره اهل‌بیت (ع) پیرامون منابع طبیعی را دریافت.

مشروح گفتگوی اختصاصی فقه معاصر با مدیر گروه تاریخ دانشگاه باقرالعلوم در پی می‌آید: ادامه …

متغیرهای فضای زندگی انسان‌ها آن قدر در سال‌های اخیر دگرگون شده است که پیش‌بینی آینده تربیتی انسان‌ها، بسیار دشوار شده است. همین امر، پیش‌بینی آینده فقه تربیت را نیز با دشواری مواجه کرده است. حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسین ادبی چَرَمی، استاد و پژوهشگر حوزه علمیه خراسان، در این یادداشت اختصاصی، سه سناریو را برای آینده فقه تربیت ترسیم می‌کند.
مشاهده متن کامل یادداشت: ادامه …

فقه حداقلی به‌عنوان یک گفتمان جدّی در مقابل فقه حداکثری، اگرچه متعاطیان و طرفداران کمی ندارد؛ اما کمتر به‌عنوان یک نظریه، ابعاد و زوایای آن واکاوی شده است.
شاید بخشی از این کاستی، مرهون مخالفت این دیدگاه با دیدگاه رسمی کشور باشد. حسن اجرایی، پژوهشگر حوزه علمیه قم، در این یادداشت اختصاصی برای فقه معاصر، تلاش دارد تا ابعاد این نظریه، پیامدهای آن و ریزنظریاتی که ذیل آن شکل گرفته است را توصیف کند.
مشاهده متن کامل یادداشت:🔻 ادامه …

خشونت علیه همسر، موضوعی است که در چند دهه گذشته، در کلمات مدافعان حقوق زنان بسیار به چشم می‌خورد.
امروزه با تدوین اعلامیه‌ها و منشورهای گوناگون حقوق بشر، مصادیق این خشونت، به‌روشنی و در اقسام گوناگون بیان شده است؛ از خشونت جسمی و روانی گرفته تا خشونت کلامی.
اما آیا خشونت علیه همسر، اختصاص به خشونت زوج علیه زوجه دارد؟ آیا صرف اینکه قدرت جسمی مردان غالباً نسبت به زنان بیشتر است، بدین معنا است که خشونت همواره از ناحیه زوج علیه زوجه است؟ آیا زوجه نمی‌تواند خشونت کلامی علیه زوجه را انجام دهد؟
دکتر زهره رجبیان، دارای مدرک سطح ۴ از جامعه الزهرا و عضو هیئت علمی دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، در این یادداشت اختصاصی برای فقه معاصر، به واکاوی ابعاد خشونت علیه همسر و ابعاد گوناگون آن می‌پردازد. ادامه …

تعارض برخی احکام فقهی با حق برابری انسانی، موردی معاصر نیست؛ اما ایجاد گفتمان آن و کوشش رسانه‌ای برای همه‌گیرشدن آن، امری نوپدید محسوب می‌شود.
یک‌بار از عدم برابری احکام زنان و مردان سخن گفته می‌شود و یک‌بار از تفاوت میان احکام مسلمان و کافر، و بار دیگر… . ابعاد این تعارضات یا شبه تعارضات، دسته‌بندی آنها، دیدگاه‌های پیرامون آنها و راهکارهایی که برای حل این تعارضات ارائه شده است، موضوعاتی است که حجت‌الاسلام محمدجواد احمدخانی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم و پژوهشگر پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر، در این یادداشت اختصاصی، به آنها پرداخته است.
مشاهده متن کامل یادداشت: 🔻 ادامه …