آیت الله محمد محمدی قائنی در گفتگوی اختصاصی با فقه‌معاصر:

پرونده مبادی فقه تغییر جنسیت/30

آیت الله محمد محمدی قائنی، زاده ۱۳۴۰ تهران است. او همزمان با تحصیل در دوره سطح و خارج، به تدریس دروس حوزوی نیز پرداخت و تاکنون موفق به تدریس تمام دروس دوره سطح و خارج شده است. او چند سالی است که به تدریس درس خارج فقه پزشکی می‌پردازد. به همین بهانه، با او، پیرامون حکم فقهی تغییر جنسیت گفتگو کردیم. به باور وی، تغییر جنسیت صورت‌های گوناگونی دارد که حکم هر یک از آنها، متفاوت است؛ لکن در هر صورت، حکم به جواز تغییر جنسیت، به معنای جواز همجنس‌گرایی نیست. مشروح گفتگوی اختصاصی فقه معاصر با عضو شورای علمی گروه فقه سلامت و پزشکی پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر، از نگاه شما می‌گذرد: ادامه 

محمد عدنانی

پرونده مبادی فقه سلامت و پزشکی/16

لاضرر قاعده‌ای است که از دیرباز به‌عنوان یک قاعده مهم فقهی، و از منظر برخی، اصولی مطرح بوده است. اهمیت این قاعده تا بدان جاست که کتاب‌های مستقل متعددی پیرامون بررسی ابعاد آن نگاشته شده است. یکی از مهم‌ترین کاربردهای این قاعده، در فقه پزشکی است. در مسائل گوناگون فقه پزشکی، از سقط‌جنین گرفته تا پیوند اعضا و ضمان طبیب ماهر، به این قاعده استدلال شده است. در زیر برخی کاربردهای این قاعده در فقه پزشکی، که برگرفته از مقاله «قاعده فقهی لاضرر و کاربرد آن در فقه پزشکی» نگاشته محمد عدنانی که در مجله «پژوهش‌نامه فقهی»، شماره ۳، سال ۱۳۹۲ منتشر شده است، از نگاه شما می‌گذرد: ادامه 

حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید محمدرضا شریعتمدار جزایری طی یادداشتی اختصاصی بررسی کرد:

پرونده مبادی فقه سلامت و پزشکی/15

طب اسلامی، در سال‌های اخیر، بار دیگر معرکه آرا شده و موافقان و مخالفان بسیاری را به خود دیده است. دراین‌رابطه اما کمتر به مبانی و پیش‌فرض‌ها و به تعبیر مدرن آن، «فلسفه طب اسلامی» پرداخته شده است. حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید محمدرضا شریعتمدار جزایری، مدرس دانشگاه باقرالعلوم، در این یادداشت اختصاصی، به چیستی، ابعاد و تاریخچه طب اسلامی و آنچه از آن، به‌عنوان مبانی و پیش‌فرض‌های طب اسلامی یاد می‌شود پرداخته است. ادامه 

حجت‌الاسلام‌والمسلمین احمدعلی قانع در گفتگوی اختصاصی با فقه معاصر:

پرونده مبادی فقه سلامت و پزشکی/14

حجت‌الاسلام‌والمسلمین احمدعلی قانع، زاده ۱۳۴۳ یزد و از دانش آموختگان دانشگاه امام صادق (ع) است. او تقریباً پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه، به‌عنوان عضو هیئت علمی در همان دانشگاه مشغول به کار شد و تاکنون مسؤولیت های گوناگونی را در آنجا به عهده گرفته است. دکتر قانع اگر بیشتر در فقه ارتباطات و رسانه به پژوهش پرداخته و مدتی نیز معاونت پژوهش دانشکده ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) را به عهده داشته است، اما علاقه وی به موضوعات نوپدید فقهی به خصوص قواعد فقه‌های معاصر، وی را به یکی از صاحبنظران در این عرصه بدل کرده است. با او پیرامون قواعد فقه سلامت و پزشکی به گفتگو پرداختیم. وی معتقد است فقه سلامت و پزشکی قواعد اختصاصی که در سایر ابواب فقهی به کار نیایند، ندارد؛ اما قواعد فقهی زیادی هستند که کاربرد فراوانی در این باب فقهی نوپدید دارند. مشروح گفتگوی اختصاصی فقه معاصر با رئیس سابق دانشگاه آزاد اسلامی غنا، در پی می‌آید: ادامه 

آیت‌الله سید حسین موسوی تبریزی در گفتگوی اختصاصی با فقه معاصر:

پرونده مبادی فقه قضا/16

آیت‌الله سید حسین موسوی تبریزی، یکی از کسانی است که هم در مقام پژوهش و تدریس به مباحث فقه قضا پرداخته است و هم در مقام اجرا و مسئولیت قضایی. زادۀ ۱۳۲۶ تبریز، بلافاصله پس از انقلاب اسلامی، به قاضی شرع و ریاست کل دادگاه‌های انقلاب اسلامی آذربایجان‌های غربی و شرقی و اردبیل (که آن زمان هنوز استان مستقلی نبود) منصوب شد. سپس، با شهادت آیت‌الله قدوسی، به دادستانی کلی انقلاب اسلامی رسید و دو سال در این مسئولیت باقی ماند. داماد آیت‌الله نوری همدانی، همزمان با تصدی مسؤولیتهای گوناگون در کشور، به تدریس و پژوهش نیز می‌پرداخت. کتاب «میزان القضاء فی الکتاب و السنۀ و عندالعقلاء» حاصل دروس خارج فقه قضا این استاد و پژوهشگر حوزه علمیه قم است. با او که از بیماری نیز رنج می‌برد، پیرامون چیستی و ابعاد فقه قضا گفتگو کردیم. او در کنار پاسخ به سوالات فقهی ما، خاطرات و نکات کمتر گفته شده‌ای از ایام مسؤولیتش در دادستانی کل کشور گفت که اگرچه جذاب بود اما چون مرتبط با موضوع این گفتگو نبود منتشر نشد. مشروح گفتگوی اختصاصی فقه معاصر با این استاد و پژوهشگر قضا، در پی می‌آید: ادامه 

محمدصادق ابراهیمی: نگاهی به کتاب «القضاء من کتاب تحقیق الدلائل فی شرح تلخیص المسائل»؛

پرونده مبادی فقه قضا/15

«کتاب «القضاء من کتاب تحقیق الدلائل فی شرح تلخیص المسائل» اثر حاج ملاعلی کنی طهرانی است که به همت گروه فقه و اصول بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، در ۵ جلد منتشر شده است. این کتاب از آثار گران‌سنگی است که در موضوع قضا به زبان عربی نگاشته شده و شیخ آقابزرگ تهرانی در توصیف آن گفته است: «این کتاب بنا بر تمام اقوال کسانی که آنها را درک کرده‌ایم، از جواهر، دقیق‌تر و استوارتر است». نوشته حاضر، گزارش اجمالی از محتوای این اثر گران‌سنگ است. ادامه 

حجت‌الاسلام علی محمدی‌جورکویه در گفتگوی اختصاصی با فقه معاصر مطرح کرد:

پرونده مبادی فقه قضا/14

فقه قضا آن قدر در میان ابواب فقه معاصر، سابقه دارد که اکنون لازم باشد پیرامون روش‌شناسی و موضوع‌شناسی آن گفتگو کنیم. این باب فقهی اگرچه از دیرباز مطرح بوده است اما آن قدر موضوعات معاصر به آن اضافه شده است که اندراج آن به‌عنوان یکی از ابواب فقه معاصر را روا می‌سازد. حجت‌الاسلام علی محمدی‌جورکویه، دانشیار گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی معتقد است چالش مهم فقه قضا، عدم توجه جدی به موضوع‌شناسی و اقتضائات زمان و مکان است. به باور او که رشته تخصصی‌اش، جزا و جرم‌شناسی است، اقتضائات جدیدی فقه قضا به لحاظ موضوعات و ابعاد نوپدید موضوعات قدیمی، در کتب فقه قضا منعکس نشده‌اند و همین امر، موجب ناکارآمدی فتاوای قضایی یا احیاناً تهافت بین آنها شده است. عضو شورای علمی گروه «فقه قضا و جزا»ی پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر، چاره را موضوع‌شناسی دقیق و تلاش برای کشف نظام حقوقی اسلام می‌داند. مشروح گفتگوی اختصاصی فقه معاصر، با این استاد و پژوهشگر فقه قضا، به‌قرار زیر است: ادامه 

حسن علی‌آبادی: گزارشی از «دانشنامه فقه پزشکی»

پرونده مبادی فقه سلامت و پزشکی/13

دانشنامه فقه پزشکی، یکی از جامع‌ترین آثار منتشرشده پیرامون فقه پزشکی است. حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدعلی قاسمی که سال‌هاست حوزه پژوهشی خود را فقه پزشکی قرار داده است، در این نگاشته تلاش کرده است تا مهم‌ترین مسائل و قواعد فقه پزشکی و دیدگاه فقیهان پیرامون آن را گزارش کند. این اثر اگرچه فاقد ادبیات دانشنامه‌ای است اما تلاشی ارزشمند برای مسئله‌شناسی و آشنایی با احکام مسائل جدید فقه پزشکی است. گزارشی از مهم‌ترین مطالب این کتاب که برگرفته از دانشنامه فقه معاصر است، از نگاه شما می‌گذرد: ادامه 

چالش‌های فقه پزشکی در 100 سال آینده

پرونده مبادی فقه سلامت و پزشکی/12

یکی از مسائل مهم و نگران‌کننده در مسائل مستحدثه به‌صورت عام، و در مسائل فقه پزشکی به‌صورت خاص، این است که فقیهان در صدد تأیید و تحلیل مسائل نوظهور بر بیایند؛ و به تعبیر دیگر انتظار جامعه پزشکی این است که فقه و فقیهان همگام و هم‌زمان با پیشرفت پزشکی، آنها را تأیید و در هر موضوعی یک وجه شرعی حلال پیدا کنند. ادامه 

حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدمهدی کریمی‌نیا در گفتگوی اختصاصی با فقه معاصر:

پرونده مبادی فقه سلامت و پزشکی/11

حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدمهدی کریمی‌نیا، سال‌هاست که علاوه بر رشته دانشگاهی خود، یعنی حقوق جزا، مباحث فقه پزشکی را نیز به‌دقت پیگیری کرده و دررابطه‌با موضوعات آن، قلم می‌زند. نگارش بیش از ده کتاب و مقاله پیرامون تغییر جنسیت و عضویت در شورای علمی گروه «فقه سلامت و پزشکی» پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر، شاهد بر این مدعاست. وی در گفتگوی اختصاصی با فقه معاصر، به بیان چالش‌های فراروی فقه پزشکی پرداخت. او در عین ارج‌نهادن بر تلاش‌های فقها پیرامون مباحث فقه پزشکی، یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات صورت گرفته را موضوع‌شناسی مسائل فقه پزشکی، توسط فقها می‌داند. مشروح این گفتگوی اختصاصی، در پی می‌آید. ادامه