حجت‌الاسلام‌والمسلمین امیرحسین صفاریان، دانش‌آموخته مجمع حوزوی مشکات است که سال‌هاست در این حوزه علمیه، به تدریس می‌پردازد. او به همراه چند تن از دانش‌آموختگان این مجتمع، چند سالی است که مباحث اقتصاد اسلامی را در گروه اقتصاد و حکمرانی مؤسسه راهبری برهان دنبال می‌کنند. او معتقد است برای ارائه پاسخ‌های کارآمد به پرسش‌های فقه اقتصاد، باید مبانی و رویکردهای اساسی اسلام که نظام اقتصادی اسلام را تشکیل می‌دهد را کشف کرد؛ وگرنه در زمینی بازی می‌کنیم که متعلق به نظام اقتصادی اسلام نیست و هر چه استنباط کنیم نمی‌تواند کمکی به تشکیل جامعه اسلامی مطلوب بنماید. سخنان نو و کمتر گفته‌شدة این پژوهشگر فقه اقتصاد که در گفتگوی اختصاصی با فقه معاصر مطرح کرد، از نگاه شما می‌گذرد:🔻 ادامه …

تشکیل یک باب فقهی کارآمد و روشمند، نیازمند تبیین مبانی، پیش‌فرض‌ها، قواعد فقهی اختصاصی و شبکه مسائل آن است. در این میان، قواعد فقهی اختصاصی کمک می‌کند تا آن باب فقهی، روشمند و منضبط شده و استدلال‌های موجود در آن، منسجم و ضابطه‌مند باشند. حجت‌الاسلام دکتر سید حمید جوشقانی، دبیر گروه فقه اقتصاد پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر، در این یادداشت اختصاصی به بیان برخی از قواعد فقه اقتصاد و ابعاد آن پرداخته است. مشروح یادداشت اختصاصی عضو هیئت‌علمی گروه اقتصاد جامعه المصطفی قم، در پی می‌آید. ادامه …

فقه اقتصاد اگرچه قرن‌هاست که در میان کتب فقهی مطرح می‌شود اما در دهه‌های اخیر خود را به‌عنوان یک باب فقهی مستقل نشان داده است. در رابطه موضوعات گوناگون این باب فقهی، کتاب‌ها و مقالات متعددی نگاشته شده است اما کتاب‌های کمی هستند که به این باب فقهی، به‌صورت کلی و از دید کلان بپردازند. در زیر گزارشی کوتاه از کتاب‌هایی که به فقه اقتصاد، به‌صورت کلان پرداخته‌اند، در دو بخش کتاب‌های فارسی و کتاب‌های عربی تقدیم می‌شود. ادامه …

جاى تعجب است كه برخى فقيهان بزرگ چون شيخ مرتضى انصارى، «مكاسب» خود را با حديث تقسيم مكاسب، معروف به حديث «تحف‌العقول» و چند حديث ضعيف ديگر شروع كرده‌اند و از ارائه بحثى عام در مورد آيات مقبول همگان كه استفاده از آنها را در ده‌ها مورد در دستور كار دارند، خودداری كرده‌اند؛ درحالی‌که حديث منقول از تحف‌العقول مرسل، مضطرب، منقول به معنا و برخی فقرات آن مورد اعراض اصحاب است. ادامه …

شهید سید محمدباقر صدر، با نگارش کتاب «اقتصادنا»، اولین تلاش‌های اسلامی‌سازی علوم‌انسانی را برداشت؛ آن هم توسط فقیهی که دانش و تسلط او بر علوم اسلامی، مورد اتفاق همگان بود. پیرامون نظرات اقتصادی شهید صدر اما نظرات گوناگونی وجود دارد؛ از یک سو، برخی این کتاب را شاهکار یک فقیه در عرصه علوم‌انسانی می‌دانند و از سوی دیگر، برخی دیگر بر عدم دانشی بودنِ این کتاب اصرار می‌کنند. حجت‌الاسلام دکتر محمدجواد قاسمی، یکی از علاقه‌مندان به پژوهش در آثار اقتصادی شهید صدر است که کتاب «جایگاه استقراء در روش شهید صدر در اقتصاد اسلامی» را نگاشته است. با ایشان پیرامون نظریات این سید شهید در کتاب اقتصادنا به گفتگو نشستیم. ادامه …