فضای مجازی اگرچه برای بسیاری روشن است و مسائل فقهی آن نیز سال‌هاست که مورد بحث و گفتگوی علمی قرار می‌گیرد؛ اما آیا این امر به معنای وجود یک باب فقهی به نام «فقه فضای مجازی» است؟ به دیگر سخن، آیا فقه فضای مجازی، تعداد مسائل لازم برای تشکیل یک باب فقهی را دارد؟ حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدرضا محمودی، عضو هیئت‌علمی دانشکده محلاتی قم که از پژوهشگران فقه رسانه و فضای مجازی به شمار می‌آید، مشکل پیشینی تری را مطرح می‌کند.
او اساساً واژه «فضای مجازی» را نادرست می‌داند و بر همین اساس، هر آنچه بر این واژه مترتب می‌شود مانند «فقه فضای مجازی» را هم برنمی‌تابد. او البته فارغ از مسئله نام‌گذاری، موضوعات گوناگونی را ذیل فقه فضای مجازی مطرح می‌کند؛ فقهی که به باور او، یک باب فقهی مستقل به شمار نمی‌آید.
مشروح این گفتگوی اختصاصی، در پی می‌آید: ادامه …

اشاره: حکمرانی فضای مجازی، چالش دهه‌های اخیر بسیاری از کشورهای دنیا است. اهمیت این موضوع موجب شده است تا کتاب‌های زیادی پیرامون آن نگاشته شود.
در زیر، نمایه کتاب‌های نگاشته شده در این موضوع می‌آید:🔻 ادامه …

سیاست‌گذاری در مورد فضای مجازی، یکی از چالش‌های مهم کشور ما و البته بسیاری از کشورهای دنیاست. در این میان، کشور ما به‌مقتضای اسلامی بودن و ابتنای بر دانش فقه، لازم است سیاست‌گذاری‌ها را به نحوی سامان دهد که با احکام فقهی نیز همسان یا همساز باشد. این موضوع را با دکتر صادق قدیمی، دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی و استاد حوزه علمیه خواهران که دغدغه سیاست‌گذاری و فضای مجازی را دارد در میان گذاشتیم. آشنایی او با دانش فقه و ابعاد گوناگون سیاست‌گذاری در مورد فضای مجازی، گفتگویی خواندنی را رقم زده است.
مشاهده متن کامل گفتگو:🔻 ادامه …

دوره بیست و ششم از همایش بین‌المللی مجمع الفقه اسلامی در تاریخ ۷- ۱۱ اردیبهشت سال ۱۴۰۴ در شهر دوحه قطر برگزار شد. از ایران هیاتی از محققان و اساتید حوزه به ریاست آیت الله مبلغی شرکت نموده بود. یکی از ارائه کنندگان هیئت ایران در این نشست، استاد مرتضی ترابی بود که مقاله «الاستصحاب ومفهومه، أقسامه وعلاقته بغیره من أدلة التشریع وحجیته وتطبیقاته فی النوازل والمستجدات» را ارائه کرد.
در زیر گزارش نویسنده از این مقاله که تطبیقات جدیدی بر فقه معاصر از جمله فقه قضا و جزا دارد را می‌خوانیم. ادامه …

یکی از اتهامات دانش فقه این بوده که فقها به‌روشنی و به‌صورت صریح، فتاوایی برای حمایت از منابع طبیعی صادر نکرده‌اند و همین امر به ازبین‌رفتن تدریجی منابع طبیعی در کشورهای اسلامی منجر شده است. حجت‌الاسلام سلمان بهجتی اردکانی اما خلاف این مدعا را معتقد است.
🔹این نویسنده و پژوهشگر فقه محیط‌زیست، معتقد است فقه و تراث فقهی و منابع فقه، ظرفیتی فوق‌العاده برای حمایت از محیط‌زیست را دارند. عضو ستاد راهبری محیط‌زیست حوزه‌­های علمیه و کارشناس میز پژوهشی فقه محیط‌زیست در مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی، در این گفتگوی اختصاصی، چندین نمونه از ظرفیت فقه برای حمایت از محیط‌زیست و منابع طبیعی را ذکر می‌کند.
مشروح گفتگوی اختصاصی فقه معاصر با دبیر کارگروه محیط‌زیست، آب، منابع طبیعی و کشاورزی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس در پی می‌آید:🔻 ادامه …