آیت‌الله عباس کعبی، استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم:

مبادی فقه انرژی / ۳۴

رهبر انقلاب اسلامی در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری (۱۳۹۹/۱۲/۰۴) بر نیاز ایران به استفادة صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای تأکید کرده و فرمودند: «فکر اسلامی ما می‌گوید سلاحی که در [کاربرد] آن، غیرمسلّحین، غیرنظامی‌ها، و مردم عادّی تلف می‌شوند، این سلاح ممنوع است. این سلاح ممنوع است؛ حالا هسته‌ای باشد یا شیمیایی باشد یا غیر این‌ها؛ این سلاح ممنوع است. ما به‌خاطر نظر اسلام است که نخواستیم دنبال این سلاح برویم وَالّا اگر می‌خواستیم برویم شماها کی هستید، چه‌کاره هستید که بتوانید جلوگیری کنید».
در فتوای هسته‌ای رهبر انقلاب که در پیامشان در نخستین کنفرانس بین‌المللی «خلع سلاح هسته‌ای و عدم اشاعه» در فروردین ۸۹ منتشر شد و پس از آن به‌صورت رسمی در سازمان ملل هم ثبت شد، آمده است که ما علاوه بر اعتقاد به حرمت سلاح هسته‌ای، کاربرد «دیگر انواع سلاح‌های کشتارجمعی، نظیر سلاح شیمیایی و سلاح میکروبی را نیز… حرام می‌دانیم.» پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR در گفت‌وگویی با آیت‌الله عباس کعبی، عضو مجلس خبرگان رهبری، به تبیین ادله و مبانی این فتوا پرداخته است.
مشروح این گفتگو، از نگاه شما می‌گذرد: 🔻
ادامه 

آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست، رئیس انجمن فقه و حقوق اسلامی حوزه علمیه قم:

مبادی فقه انرژی / ۳۳

رهبر معظم انقلاب اسلامی بارها در دیدارها و سخنرانی‌هایی که با نخبگان، دانشمندان و مردم داشته‌اند به موضع قاطعانه جمهوری اسلامی درباره حرمت شرعی استفاده از تسلیحات هسته‌ای تأکید کرده‌اند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، مهرماه ۱۳۹۸ در دیدار جمعی از نخبگان و استعدادهای برتر علمی کشور تأکید کردند: ما با وجود اینکه می‌توانستیم در این راه قدم برداریم، بر اساس حکم اسلام عزیز کاربرد این سلاح را حرام قطعی شرعی اعلام کردیم، بنابراین هیچ دلیلی ندارد که برای تولید و نگهداشت سلاحی که استفاده از آن مطلقاً حرام است، هزینه کنیم. در فقه شیعه، هر فتوایی باید مستند به ادله قطعی شرعی باشد و این فتوای مهم و تأثیرگذار نیز از این قاعده مستثنا نبوده و بدون تردید بر ادله محکم شرعی استوار است. بر همین اساس برای واکاوی دلایل قطعی حرمت شرعی تولید و انباشت سلاح‌های هسته‌ای و یا سلاح‌های غیرمتعارف با آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست رئیس انجمن فقه و حقوق اسلامی حوزه علمیه قم به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید:🔻 ادامه 

محمدمهدی صدیقی، کارشناس حوزه انرژی:

مبادی فقه انرژی / ۳۰

تقسیم انرژی به انرژی‌های تجدیدپذیر و انرژی‌های تجدیدناپذیر، تقسیمی نوپدید است. چرایی نوپدید بودنِ این تقسیم نیز روشن است؛ زیرا انرژی‌های تجدیدپذیر در گذشته، از انرژی بادی فراتر نرفته و لذا آن‌چنان مهم و موضوع گفتگو نبوده‌اند. در دهه‌های اخیر اما با افزایش استفاده از انرژی‌های تجدیدناپذیر در کنار پیدایش انواع جدیدی از این نوع انرژی مانند انرژی خورشیدی، نقش این نوع انرژی در زندگی بشر امروز را اهمیتی بیش‌ازپیش بخشیده است. به همین مناسبت، خبرگزاری مهر، در گفتگو با محمدمهدی صدیقی، به واکاوی مفهوم دقیق انرژی‌های تجدیدپذیر پرداخته است.
مشروح این گفتگو، از نگاه شما می‌گذرد: 🔻 ادامه 

مصطفی دُرّی

مبادی فقه انرژی / ۲۹

فقه انرژی هم به آب می‌پردازد، هم به برق، هم به گاز و هم به نفت و انرژی‌های هسته‌ای و خورشیدی؛ اما به همه اینها از منظر تولید انرژی می‌پردازد؛ بااین‌وصف، اینکه فقط محیط‌زیست یا منابع طبیعی هم به مقولاتی نظیر آب می‌پردازد، به معنای همپوشانی فقه انرژی با این ابواب نیست؛ چرا که آنچه در مثل آب، در فقه انرژی مورد گفتگو قرار می‌گیرد، آب به‌عنوان منبع تولید انرژی است نه آب با رویکرد محیط زیستی یا منابع طبیعی و یا حتی زیبایی‌شناسی و معماری. همین امر، فقه انرژی را به‌رغم اشتراک موضوعی با برخی ابواب فقهی، از آنها جدا می‌سازد.
مشاهده متن کامل پرونده🔻🔺 ادامه 

استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، در گفتگوی اختصاصی با فقه معاصر:

حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید محمدعلی فقیه در گفتگوی اختصاصی با فقه معاصر

مبادی فقه انرژی / ۲۸

انرژی‌های تجدیدناپذیر آن قدر مهم هستند که شاید بتوان گفت غالب جنگ‌های صد سال اخیر، بر سر مالکیت و استفاده از آنها بوده است. در سال‌های اخیر، علی‌رغم گسترش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، اما هنوز هم انرژی‌های تجدیدناپذیر، اهمیت خود را دارا هستند. یکی از مباحث پیرامون انرژی‌های تجدیدناپذیر، مسئله مالکیت آنهاست؛ اینکه مالکیت آنها با کیست؟ و آیا نسل‌های آینده نیز سهمی از آنها دارند یا خیر؟ حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید محمدعلی فقیهی، حکومت را مالک این انرژی‌ها می‌داند. وی درعین‌حال معتقد است نسل‌های آینده نیز در این انرژی‌ها سهیم هستند و لذا نسل فعلی حق ندارد به‌گونه‌ای از آنها استفاده کند که حق نسل‌های آینده تضییع شود. مشروح گفتگوی اختصاصی فقه معاصر با این استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، از نگاه شما می‌گذرد: ادامه 

نویسنده کتاب «اقتصاد محیط‌زیست و منابع طبیعی» در گفتگوی اختصاصی با فقه معاصر:

مبادی فقه انرژی / ۲۷

حجت‌الاسلام دکتر سعید فراهانی اگرچه بیشتر به مباحث اقتصادی شهره است؛ اما او سال‌هاست که در حوزه منابع طبیعی، به تدریس و پژوهش می‌پردازد. مدیر دانشکده مدیریت دانشگاه قم در گفتگوی اختصاصی با فقه معاصر، به بررسی مالکیت انرژی‌های تجدیدناپذیر پرداخته است. وی معتقد است انرژی‌های تجدیدناپذیر جزء معادن به‌حساب می‌آیند و لذا نظریات گوناگون فقها دررابطه‌با مالکیت معادن، در مورد مالکیت این نوع انرژی‌ها نیز مطرح می‌شود. عضو شورای علمی گروه فقه محیط‌زیست و منابع طبیعی پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر، علی‌رغم این اختلاف‌نظرها اما مالکیت نسل آینده در انرژی‌های تجدیدناپذیر را امری قطعی و روشن می‌انگارد. مشروح این گفتگوی اختصاصی، در پی می‌آید. ادامه 

مدیر پژوهشکده فقه و حقوق، در گفتگوی اختصاصی با فقه معاصر:

مبادی فقه انرژی / ۲۶

فقه انرژی، مسائل گوناگونی دارد که علی‌رغم نوپا بودن، نظریات و آرای گوناگونی نیز پیرامون آنها مطرح شده است. بااین‌وجود اما به نظر می‌رسد حل بسیاری از مباحث آن، در گروه شناخت و اتخاذ رأی در مبانی و پیش‌فرض‌های این باب فقهی است. همین امر اهمیت مبانی و پیش‌فرض‌های فقه انرژی را دوچندان می‌کند. حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیف‌الله صرامی، استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم نیز بر این امر صحه می‌گذارد و معتقد است نوع نگاه انسان به دنیا و به تعبیر دیگر، مبانی فلسفی، کلامی و انسان‌شناختی، تأثیر فراوانی در حل مسائل فقه انرژی می‌گذارد. او البته اصرار دارد که فقه انرژی، یک باب فقهی مستقل از فقه محیط‌زیست است و نه در تبویب و نه در بیان مسائل، نباید این دو باب فقهی با یکدیگر خلط شوند. مشروح گفتگوی اختصاصی فقه معاصر، با مدیر پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در پی می‌آید. ادامه 

استاد دانشگاه شهید بهشتی، در گفتگوی اختصاصی با فقه معاصر:

مبادی فقه انرژی / ۲۵

فقه انرژی آن قدر نوپدید است که هنوز در اندراج آن به‌عنوان یک باب فقهی، اتفاق‌نظری میان فقه‌پژوهان وجود ندارد. نوپدید بودنِ این باب فقهی، چالش‌های فراوانی را موجب شده است که آنها را در گفتگو با حجت‌الاسلام دکتر حمید فغفور مغربی به بحث گذاشتیم. این استاد و پژوهشگر فقه معاصر معتقد است برای حل مسائل فقه انرژی، باید به قواعد فقهی توجه ویژه‌ای داشت. به باور وی، ازآنجاکه انرژی متعلق به نسل‌های آینده نیز هست، استفاده بی‌رویه از آن، ضمان شرعی را به دنبال دارد. مشروح گفتگوی اختصاصی فقه معاصر با استاد بازنشسته دانشگاه شهید بهشتی تهران، از نگاه شما می‌گذرد. ادامه 

عضو هیئت‌علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، در گفتگوی اختصاصی با فقه معاصر:

مبادی فقه انرژی / ۲۴

فقه انرژی نه‌تنها مسائل نوپدیدی دارد که هنوز به‌صورت جدی و تفصیلی و استدلالی، مورد پرداختی فقهی قرار نگرفته است، بلکه حتی به‌عنوان یک باب فقهی نیز مورد توافق فقه‌پژوهان قرار نگرفته است. پیرامون چیستی و ابعاد فقه انرژی به‌عنوان یک باب نوپدید فقهی، با حجت‌الاسلام دکتر ابراهیم موسی‌زاده، عضو هیئت‌علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران گفتگو کردیم. وی معتقد است فقه انرژی اگرچه مسائل نوپدید فراوانی دارد که هنوز کار جدی بر روی آنها صورت نگرفته است اما نباید به‌عنوان یک باب مستقل فقهی مطرح شود. مشروح گفتگوی اختصاصی فقه معاصر با این استاد و پژوهشگر فقه و حقوق، در پی می‌آید: ادامه 

محمدصادق ابراهیمی

مبادی فقه انرژی / ۲۳

فقه انرژی، هم مسائل نوپدید فراوانی دارد و هم اندراج آن به‌عنوان یک باب فقهی، امری نوپیدا که هنوز توافق دانشیان فقه را به خود ندیده است. همین امر موجب شده است که کتاب‌های چندان فراوانی در این باب فقهی نگاشته نشده باشد. در زیر گزارشی کوتاه از برخی کتاب‌های نگاشته شده دراین‌رابطه، از نگاه شما می‌گذرد: ادامه