حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدعلی حیدری، استاد حوزة علمیه و کارشناس فقه رسانه در چند سال گذشته دربارة «رسانه‌ها از دیدگاه دین و حقوق اسلامی» به فعالیت علمی متمرکز پرداخته است. عضو هیئت‌علمی مدرسه علمیه مشکات در گفت‌وگوی حاضر علاوه بر پرداختن به موضوع حقوق افراد در رسانه‌ها، بایدها و نبایدهای تازه‌ای از این موضوع را در پرتو فقه شیعه شکافته است. ادامه …
رسانه به‌عنوان یک از ابزارهای ارتباطی جامعه از جایگاه بی‌بدیلی در زندگی روزمره جوامع کنونی برخوردار بوده و باتوجه‌به نقش سازنده‌ای که در شکلگیری و جهتدهی به افکار عمومی دارد می‌توان از آن به‌عنوان ابزاری در راستای بهینه‌سازی امور کلی یک جامعه در عرصه‌های مختلف اعم از فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و حتی اقتصادی استفاده کرد.
در همین راستا علم ارتباطات با ورود به این حوزه تلاش می‌کند تا با گذردادن رسانه از فضای سنتی گذشته به دنیای مدرن و ظهور رسانه‌های جدید نقش خود را در این زمینه به‌خوبی ایفا کند.
یکی از ابزارهایی که علم ارتباطات با تمسک به آن می‌تواند فرآیند این دگردیسی و همگرایی موجود را تکمیل نماید تألیف، تدوین و نگارش کتابهای جدید و ارائه یافته‌های جدید در این زمینه است که باتوجه‌به دانش‌آموختگان این رشته در کشورمان نوید رونمایی از کتابهای جدید در همین زمینه به منصه ظهور رسیده است.
یکی از این کتابهای جدید که در همین راستا توسط نویسندگان توانمندی به رشته تحریر درآمده است کتابی است با عنوان «آینده‌پژوهی رسانه» که تألیف آن توسط دانشآموخته حوزه رسانه به نام‌های هادی البرزی پژوهشگر صداوسیما و احمد کوهی پژوهشگر حوزه رسانه و ارتباطات انجام شده است. در همین زمینه گفت‌وگویی با هادی البرزی، یکی از نویسندگان این کتاب صورت گرفته است که در ذیل می‌آید:
ادامه …
از من اگر بپرسید اما به شما خواهم گفت که برخی مسائل این ابواب، از هیچ طریق دانشی ای، قابل انفکاک نیستند. مسائلی نظیر ارتباط عاشقانه بین زن و مرد نامحرم در نمایش، ذیل فقه هنر قرار می‌گیرد یا فقه رسانه؟ به این پرسش، از حیث «زیبایی‌شناسانه» نگریسته شده است یا از حیث «انتقال پیام»؟ پاسخ این است که: هر دو حیث! ادامه …
دانش قواعد فقهی، نسبت به دانش‌های هم‌خانواده‌اش مانند فقه و قواعد اصولی، دیرینه کمتری دارد و لذا پرداخت به آن، آسان نمی‌نماید. این امر دررابطه‌با فقه‌های نوپدیدی، دشواری دوچندانی را به دنبال دارد. برای کشف قواعد فقه رسانه، به سراغ حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمد قطبی رفتیم. او در چند دهه فعالیت متنوع خود، همواره رسانه را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین دغدغه‌هایش پیگیری کرده است. رئیس مرکز خلاق و نوآوری اشراق، تقریباً در تمام مسئولیت‌هایش از معاونت استانداری گرفته تا ریاست دفتر تبلیغات اصفهان و مدیریت مرکز اشراق، همواره بر پیوست رسانه‌ای فعالیت‌هایش تأکید داشته است. سال‌ها مدیریت و پژوهش، وی را به یکی از نظریه‌پردازان رسانه تبدیل کرده است. او با اینکه کمتر بر دانش فقه تمرکز داشته است؛ اما وقتی پیرامون قواعد فقه رسانه سخن گفت، قواعدی را مطرح کرد که فارغ از درستی یا نادرستی، کمتر در محافل فقهی مطرح شده بودند. رئیس کارگروه هنر و صنایع خلاق مرکز تحقیقات اسلامی مجلس، در این گفتگوی اختصاصی، به حدود ۲۰ قاعده اختصاصی یا پرکاربرد در فقه رسانه اشاره کرد و برخی مصادیق هر یک را بیان نمود. ادامه …
حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر احمدعلی قانع، از معدود اساتید ارتباطات است که هم در نظر و هم در عمل، آن را تجربه کرده است. نگارش کتاب‌ها و مقالات گوناگون در عرصه رسانه و ارتباطات از جمله «گفتارهایی در فقه فرهنگ و ارتباطات»، در کنار حضور تبلیغی طولانی در داخل و خارج از کشور، وی را یکی از بهترین افراد برای گفتگو پیرامون مزایای رقابتی فقه رسانه برای حضور در عرصه بین‌الملل قرار داده است. عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق (ع) معتقد است فقه رسانه شیعی اگرچه دارای اختصاصات و مزایای مهمی نسبت به سایر ادیان و مذاهب است؛ اما اگر به موضوع‌شناسی و مقاصد شریعت، توجه جدی نکند، نمی‌تواند مسائل فقهی رسانه را به‌صورت کارآمد حل کند. مشروح گفتگوی اختصاصی فقه معاصر، با این استاد فقه رسانه و ارتباطات از نگاه شما می‌گذرد: ادامه …
حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر مسعود راعی، استاد تمام دانشگاه آزاد نجف‌آباد اصفهان است. نگارش چندین کتاب و بیش از ۲۰۰ مقاله علمی، او را به یکی از بهترین اساتید حقوق بین‌الملل ایران تبدیل کرده است. وی مدتی است که در دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی، در پی تدوین سرفصل‌های فقه رسانه به‌عنوان رشته دوره دکتری است. به همین بهانه، با او پیرامون مزایای رقابتی فقه رسانه برای حضور در عرصه بین‌الملل گفتگو کردیم. وی سه عنصر مهم در فقه رسانه را به‌عنوان مزایای رقابتی فقه رسانه معرفی کرد. مشروح گفتگوی اختصاصی فقه رسانه با این استاد و پژوهشگر حوزه و دانشگاه، از نگاه شما می‌گذرد: ادامه …
حجت‌الاسلام محمدرضا محمودی، از پژوهشگران جوان حوزه علمیه است که علاوه بر فقه، در رشته‌های حقوق و رسانه نیز در دانشگاه به تحصیل پرداخته است. باتوجه‌به تخصص و آشنایی توأمان وی با دانش‌های فقه و رسانه و به‌طورکلی فضای سایبر، با او پیرامون آینده فقه رسانه گفتگو کردیم. او معتقد است مسائل حوزه رسانه در سال‌های آتی تغییرات زیادی را به خود خواهد دید که نیازمند انجام مطالعات بین‌رشته‌ای توسط فقها است؛ اما این به معنای تغییر مبانی فقه رسانه نیست. او باتوجه‌به تسلطی که در عرصه فناوری دارد مثال‌های گوناگونی از فناوری‌های نوپدید زد که عدم آشنایی فقها با آنها، فتاوای آنها را ناکارآمد و نادرست می‌سازد. مشروح گفتگوی خواندنی فقه معاصر با عضو هیئت‌علمی دانشکده شهید محلاتی قم، به‌قرار زیر است: ادامه …
مصطفی دُرّی، سال‌هاست که در فقه هنر و رسانه به تدریس و پژوهش مشغول است. نگارش کتاب‌هایی نظیر «فقه نمایش»، برگزاری همایش‌های فقه هنر، مدیریت مدرسه فقه هنر و سال‌ها حضور در عرصه رسانه با سردبیری مجلات گوناگون حوزوی، وی را یکی از آشناترین افراد با فقه رسانه قرار داده است. او در این گفتگو، از آینده فقه رسانه سخن گفته است و اینکه فقه رسانه در ۱۰۰ سال آینده با چه تغییراتی مواجه خواهد شد. شاید بتوان گفت بیت الغزل صحبت‌های او، خوش بینی در عین تأکید بر دشواری مسیر بود. مدیر مدرسه فقه هنر از چندتباری بودنِ مسئله‌شناسی فقه رسانه سخن گفت و اینکه رابطه میان هنرمندان و فقها بسیار بهتر از گذشته خواهد شد. ادامه …