نشست «مسئله‌شناسی تغییر جنسیت و همجنس‌گرایی در حوزه مطالعات اسلامی» به همت میز پژوهشی تغییر جنسیت دانشکده زن و خانواده دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی برگزار شد. در این نشست که با حضور اعضای میز پژوهشی تغییر جنسیت دانشکده زن و خانواده در تاریخ یک‌شنبه ۱۴۰۱/۱۱/۹ همراه بود، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر مجید دهقان به ایراد سخنرانی پرداخت.
بر اساس این گزارش دکتر دهقان، در ابتدای جلسه به معرفی کتاب‌ها و منابع موجود به زبان فارسی در زمینه گروه‌های LGBT پرداخت و مطالعه اسناد و قوانین موجود درباره این گروه‌های اقلیت را بسیار مفید دانست.
معاون آموزشی و پژوهشی دانشکده زن و خانواده گفت: من در این فرصت قصد دارم زمینه‌های پژوهشی موجود در حوزه مطالعات اسلامی درباره گروه‌های LGBT را دسته‌بندی و بیان کنم؛ اما به طور کلی در پنج حوزه می‌توان از منظر علوم اسلامی به این مسئله توجه کرد: مباحث قرآنی، اخلاق، تاریخ، کلام و فقه.
وی ادامه داد: در بحث قرآنی درباره جنسیت از جمله مهم‌ترین مسئله‌ای که می‌توان مطرح کرد این است که آیا قرآن علیه همجنس‌گرایی حکمی کرده است یا خیر؟ برای موافقان اظهارنظر قرآن در این باره، آیات درباره قوم لوط شاهد این مدعاست. در مقابل مسلمانانی که خواسته‌اند از همجنس‌گرایی دفاع کنند و بگویند که قرآن نافی این پدیده نیست با استناد به همان آیات اشاره می‌کند که مقصود قرآن کریم، کار و عمل شنیع قوم لوط و نیز تجاوز آنها است، نه یک گرایش جنسی به هم‌نوع. مدعا این است که آنها تجاوزکارند و این فعل قبیح نکوهش شده است. سؤال پژوهشی مهم در اینجا این است که آیا قرآن فعل قبیح را رد می‌کند یا همجنس‌گرایی را؟
دکتر دهقان بیان کرد: حوزه بعدی، بحث اخلاقی است. یکی از مهم‌ترین دلایل اخلاقی علیه همجنس‌گرایی، غیرطبیعی بودنِ این عمل است. بسیاری از فلاسفه و اندیشمندان این استدلال را به انواع و انحای گوناگون بیان کرده‌اند. در مقابل نیز طرفداران همجنس‌گرایی مدعی‌اند که در ابتدا باید ثابت کرد که همجنس‌گرایی غیرطبیعی است و سپس ثابت کرد که غیرطبیعی بودن، غیراخلاقی است. نقدهای زیادی بین این دو دیدگاه وجود دارد که می‌تواند بستر مناسبی برای پژوهش باشد.
وی افزود: حوزه بعدی، حوزه تاریخی است. در این نگاه فرض می‌شود که جوامع غیرغربی گمان می‌کنند که همجنس‌گرایی پدیده‌ای غربی و مدرن است؛ به همین دلیل در مقابل آن موضع‌گیری شدیدی می‌کنند. پژوهش‌ها در این زمینه، مثل کتاب خانم نجم‌آبادی، تلاش دارند نشان بدهند این رفتار ریشه در سنت‌های شرقی هم داشته است و نیز امری است که از قدیم وجود داشته است. این مطالعات با نشان دادن این دو مورد سعی می‌کنند موضع‌گیری‌های جوامع غیرغربی را در مقابل این پدیده کم کنند.
معاون آموزشی و پژوهشی دانشکده زن و خانواده تصریح کرد: حوزه بعدی، حوزه کلام است. بحثی که در علم کلام به بحث اقلیت‌های جنسی مربوط می‌شود بحث عدالت است. آیا رفتار جامعه با دگر جنس‌خواهان عادلانه است؟ آیا زن و مرد بودن در متون دینی ذاتی است؟ آیا عدالت خداوند اجازه می‌دهد که شخصی دگرجنس‌خواه باشد؟ توجه به این مباحث از دل علم کلام می‌تواند موضوعاتی برای پژوهش‌های ما درباره این اقلیت‌های جنسی باشد.
وی ادامه داد: حوزه آخر، حوزه فقهی است. زن بودن و مرد بودن از نگاه فقه چیست؟ تشخیص این پدیده، عرفی است یا شرعی؟ اگر این مسئله عرفی خاص باشد برای فهم آن باید به چه کسی رجوع کرد، روان‌شناس یا زیست‌شناس؟ فتاوای مراجع دینی در این باره چیست؟ مبانی فتوای ایشان کدام است؟
دکتر دهقان در پایان ضمن تشکر از تشکیل این میز پژوهشی گفت: تشکیل چنین لجنه‌هایی باعث فهم بهتر مسئله و در نهایت حرکت به سمت پاسخ‌های صحیح و حل مسائل اجتماع می‌شود.
منبع: دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی