جلسه موردنظر به بحث پیرامون روش‌های تربیت محقق در علوم اسلامی، با تمرکز بر دانش فقه اختصاص داشت. محور اصلی ارائه دکتر احمدزاده، طرح یک مدل چهار سطحی برای تربیت محقق بود که در ادامه به تفصیل شرح داده می‌شود.
مدل چهار سطحی تربیت محقق
دکتر احمدزاده چهار سطح را برای تربیت محقق پیشنهاد داد:
سطح یک: پژوهش‌ونددر این سطح، طلبه باید طی چهار سال آموزش ابتدایی به موارد زیر تسلط یابد:
انگیزه‌سازی:
آشنایی با بزرگان پژوهش اسلامی نظیر آقا بزرگ تهرانی، علامه طباطبایی و فارابی.
مطالعه تاریخ تمدن اسلامی با تأکید بر جنبه‌های پژوهشی.
بازدید و تعامل با پژوهشگران برجسته.
ابزارشناسی:
آشنایی مقدماتی با کتابخانه‌ها، منابع مرجع، نرم‌افزارها و سایت‌های مرتبط.
یادگیری مفاهیم ابتدایی نظیر پرونده‌سازی پژوهشی.
چکیده‌نویسی:
آموزش نحوه مطالعه منابع، دسته‌بندی آراء و تاریخ‌گذاری برای منابع.
بهره‌گیری از هوش مصنوعی برای تسریع فرایند چکیده‌نویسی.
گزارش‌نویسی:
تمرین نگارش گزارش‌های ساده از کتاب‌ها، سخنرانی‌ها و رویدادها.
آموزش ابزارهای ارائه مانند پاورپوینت و اینفوگرافی.
سطح دو: پژوهش‌یاردر این مرحله که به مدت دو سال برنامه‌ریزی شده است، طلبه به روش‌های مقدماتی تحقیق آشنا می‌شود. موارد کلیدی عبارتند از:
آشنایی با مفاهیم تحقیق:
شناسایی مسئله، بررسی پیشینه و انواع روش‌های تحقیق.
یادداشت‌نویسی رسانه‌ای:
نگارش یادداشت‌های کوتاه برای رسانه‌ها به زبان‌های مختلف.
تقویت مهارت‌های رسانه‌ای و افزایش ارتباط با جامعه علمی.
نگارش مقالات کوتاه:
نوشتن مقالات هزار تا هزار و پانصد کلمه‌ای و بررسی آنها توسط داوران تخصصی.
پژوهش‌های گروهی:
ترغیب طلاب به همکاری در پژوهش‌های میان‌رشته‌ای و مشارکت‌های گروهی.
سطح سه: پژوهشگراین سطح نیز دو سال به طول می‌انجامد و بر روش‌های تحقیق علوم خاص تأکید دارد:
روش تحقیق علومی:
آشنایی با روش‌های تحقیق تخصصی مرتبط با علوم اسلامی.
مقاله‌نویسی:
نگارش مقالات تخصصی چهار تا پنج هزار کلمه‌ای و انتشار آنها در نشریات معتبر.
پایان‌نامه‌نویسی:
در این مرحله، دکتر احمدزاده تأکید داشت که نگارش مقاله علمی جایگزین پایان‌نامه‌نویسی در سطح کارشناسی ارشد شود.
سطح چهار: پژوهشگر تخصصیاین سطح که چهار سال به طول می‌انجامد، بر تولید پژوهش‌های بنیادی و نقدهای تخصصی متمرکز است:
تفکر انتقادی:
تقویت توانایی نقد سازنده و تحلیل استدلال‌ها.
توجه به کاربردی کردن پژوهش‌ها برای رفع نیازهای جامعه.
نقد دکتر صابری
دکتر صابری بحث خود را بر تأکید بر دانش فقه متمرکز کرد و پیشنهاد داد که رویکردهای مختلف به تربیت محقق شناسایی و مشخص شوند. ایشان بحث خود را در چهار محور ارائه داد:
مفهوم‌شناسی:تعریف دقیق واژگان کلیدی نظیر «تربیت محقق» و «دانش فقه».
شناسایی رویکردها:تعیین رویکردهای اساسی که مبنای تربیت محقق هستند.
تأکید بر تخصص فقهی:بررسی چگونگی تقویت دانش فقه در روند تربیت محقق.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری:ارائه خروجی رویکردهای پیشنهادی و تطبیق آنها با نیازهای جامعه.
جمع‌بندی و پیشنهادات
دکتر احمدزاده و دکتر صابری هر دو بر لزوم تحول در ساختار تربیت محقق تأکید کردند. نکات کلیدی این جلسه عبارتند از:
بازنگری در مراحل تربیت محقق برای تطبیق بهتر با نیازهای جامعه.
تقویت تفکر انتقادی و پژوهش‌های میان‌رشته‌ای.
بهره‌گیری از ابزارهای نوین نظیر هوش مصنوعی در فرایندهای پژوهشی.
جایگزینی پایان‌نامه‌نویسی با مقالات علمی کاربردی در سطح کارشناسی ارشد.
این جلسه بستری مناسب برای تبادل نظر درباره روش‌های نوین تربیت محقق فراهم آورد و به نظر می‌رسد گامی مؤثر در جهت بهبود روند پژوهشی در حوزه‌های علمیه باشد.