اشاره

حجت‌الاسلام‌والمسلمین فکری، زاده استان خراسان است و دروس سطح را در حوزه علمیه مشهد و مدرسه مرحوم آیت‌ﷲ موسوی‌نژاد به اتمام رساند. او سپس به قم رفت و علاوه بر شرکت در دروس خارج فقه و اصول، به تحصیل در دوره‌های تخصصی حدیث پرداخت. با تشکیل مرکز تخصصی حدیث در حوزه علمیه قم، او ابتدا به تدریس در این مرکز پرداخت و سپس به معاونت آموزشی این مرکز منصوب شد. با او پیرامون اختلال جنسیتی در زمان معصومین^(ع) و شیوه برخورد ایشان با این افراد گفتگو کردیم. به باور وی، اصل وجود افراد دارای اختلال جنسیتی در زمان معصومین^(ع) امری مسلم است اما دررابطه‌با شیوه برخورد معصومین^(ع) با ایشان، داستان‌های ساختگی زیادی به وجود آمده است که نباید به آنها توجه کرد. مشروح گفتگوی کوتاه و جذاب فقه معاصر با این حدیث‌پژوه حوزه علمیه قم، از نگاه شما می‌گذرد:

فقه معاصر: آیا در زمان معصومین، گزارش معتبری از اختلال جنسیتی وجود دارد؟ برخورد معصومین با این موارد، چگونه بوده است؟

فکری: در زمان معصومان ^{(علیهم السلام)} افراد خنثی یا به تعبیر شما دارای اختلال جنسیتی وجود داشته‌اند و در خصوص ایشان، احکام فقهی در حوزه عبادت و جهاد و نکاح صادر شده است.

گزارش روشنی در خصوص برخورد معصومان علیهم‌السلام با این افراد که مورد تأیید مشهور باشد به چشم نمی‌خورد؛ البته در متون روایی داستان‌سرایی‌هایی درباره پسرعموی ماریه همسر پیامبر اکرم (صلی ﷲ علیه و آله) هست؛ اینکه فرد خنثی در کنار همسر پیامبر بوده و شخصی این ارتباط را دیده و به رسول‌ﷲ صلی‌ﷲ علیه و آله گزارش نموده است و ایشان دستور قتل آن را صادر کرده‌اند، بدین صورت که امیرالمؤمنین علیه‌السلام را مأمور اجرای حکم کرده‌اند اما بعد از برخورد حضرت علی علیه‌السلام با او، حضرت متوجه می‌شوند که پسرعموی ماریه اصلاً چیزی ندارد که امکان تعرض جنسی داشته باشد. ولی این‌گونه داستان‌های ساختگی در متون دینی از نظر نقل‌های تاریخی مشهور و سنت‌های قطعی قرآنی و احکام فقهی و اخلاقی دچار اشکالات عدیده است. داستان‌های ساختگی دیگری نیز در این میان وجود دارند که به آنها نمی‌پردازم.

فقه معاصر: آیا روایاتی که از امیرالمؤمنین در مورد تعیین جنسیت خنثی وارد شده و در آن، به تفاوت تعداد دنده‌های زن و مرد استناد شده است، قابل پذیرش است؟

فکری: صدور این روایت و انتساب آن به حضرت علی علیه‌السلام مشکل است. در برخی از کتاب های فقهی به نکته شمردن دنده‏ های سمت راست و چپ قفسه سینه اشاره شده و اینکه در صورت برابر بودن آنها، فرد، زن بوده؛ و در صورت نابرابری، مرد خواهد بود؛ ولی در مباحث فقهی جهت تشخیص افراد مجهول الجنسیۀ، شمردن تعداد دنده های شخص، ملاک مناسبی برای تعیین زن یا مرد بودنِ وی نیست.

البته برخی از مردم گمان می‌کنند که تعداد دنده‌های مردان کمتر از زنان است؛ اما برای اثبات این موضوع، هیچ مدرک صحیحی وجود ندارد، بلکه اکثریت قریب به اتفاق انسان‌ها با ۲۴ دنده ۱۲ در هر طرف بدن متولد می‌شوند. به همین منظور موضوع تعداد دنده‌ها در امر تشخیص جنسیت خنثی، قابل پذیرش نیست.

فقه معاصر: آیا در زمان معصومین^(ع)، افرادی که امروزه از آنها به ترنس تعبیر می‌شود وجود داشته‌اند؟ برخورد معصومین^(ع) با آنها چگونه بوده است؟

فکری: بله، عرض کردم که در زمان معصومین^(ع)، افراد خنثی یا همان دوجنسیتی وجود داشته‌اند و احکام ایشان را یا خودشان یا دیگر از حضرات معصومان علیهم‌السلام می‌پرسیدند و پاسخ می‌گرفتند.

به‌عنوان‌مثال، در بحث جهاد، افراد خنثی را به زنان ملحق می‌شدند؛ یعنی در امان بودند.

فقه معاصر: آیا می‌توان برخی از گزارش‌های در مورد لواط و مساحقه در زمان معصومین^(ع) را حمل بر اختلال جنسیتی نمود و از شیوه برخورد ائمه با این موارد، عدم پذیرش همجنس‌گرایی توسط ایشان حتی از ناحیه افراد دارای اختلال جنسیتی را نتیجه گرفت؟

فکری: در متون دینی و شرع مقدس اسلام، لواط و مساحقه، به‌عنوان دو عمل بسیار زشت و حرام شمرده شده‌اند. [۱] اما گزارشی در خصوص لواط خنثی در عصر معصومان علیهم‌السلام واصل نشده است تا بر اساس آن، بتوان حکمی صادر کرد و نتیجه‌ای گرفت. البته اگر مذکری بر خنثی دخول کند حکم لواط را دارد. حکم آن نیز مثل سایر احکام لواط بالغ و نابالغ است.

[۱] . سوره اعراف، آیه ۷۹ تا ۸۳؛ سوره نمل، آیه ۵۳.