مصطفی دُرّی، قائم‌مقام پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر:

حوزه پیشرو و سرآمد / ۱

چند هفته ای از پیام تاریخی رهبر معظم انقلاب اسلامی به همایش صدمین سالگرد بازتأسیس حوزه علمیه قم می گذرد؛ پیامی که می توان آن را منشور روحانیت دوم برشمرد. یکی از محورهای این پیام، لزوم ایجاد مدرک مستقل حوزوی توسط حوزه علمیه است. در این خصوص با حجت الاسلام مصطفی دُرّی، قائم مقام پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر به گفتگو نشستیم. او علاوه بر تدرس و پژوهش، سالهاست که در عرصه برنامه ریزی درسی نیز فعالیت می کند و در این راستا، در جلسات متعدد شورای عالی حوزه های علمیه به این منظور نیز حضور داشته است. او با تأکید بر اینکه وجود مدرک مستقل حوزوی امری روشن است، معتقد است کسانی که مدارک چهارگانه فعلی را برای حوزه های علمیه طراحی کرده اند، عملا از دانشگاه تقلید کرده اند، در حالی که می شد از دانشگاه تقلید نکرد و یا اگر هم از دانشگاه تقلید می شد این تقلید از دانشگاه های برتر دنیا صورت می گرفت. به باور این استاد و پژوهشگر حوزه علمیه قم، مدرک گرایی در حوزه، محصول بازارسازی است که مدیریت حوزه ایجاد کرده است، وگرنه اگر هیچ اثر عملی بر مدرک حوزوی در داخل حوزه بار نشود، طلاب نیز به دنبال مدرک نخواهند رفت. مشروح گفتگوی جذاب و پرنکته فقه معاصر با این استاد حوزه و دانشگاه، از نگاه شما می گذرد:🔻 ادامه 

عضو هیئت‌علمی گروه اقتصاد مؤسسه امام خمینی، در گفتگوی اختصاصی با فقه معاصر تبیین کرد:

مبادی فقه اقتصاد / ۲۵

فقه اقتصاد، به لحاظ نگاشته‌های موجود در فقه شیعی و سنّی، از بسیاری از ابواب فقهی جلوتر است. همین امر موجب می‌شود که ورود آن به عرصه بین‌الملل، سهل‌تر و در دسترس تر از سایر ابواب فقهی باشد. در اینجا این پرسش مطرح می‌شود که آیا فقه اقتصاد اسلامی، اساساً مزیت مهم و جدی نسبت به سایر مکاتب اقتصادی دارد تا بتواند در عرصه بین‌الملل، به‌عنوان یک مکتب اقتصادی یا حقوق اقتصادی مهم به شمار آید. حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدجواد قاسمی اصل اصطهباناتی، مهم‌ترین مزیت رقابتی فقه اقتصاد اسلامی را گنجینه قواعد اصولی، قواعد فقهی و احکام فقهی آن می‌داند که از منبع لایزال وحی سرچشمه گرفته‌اند. این استاد و پژوهشگر فقه اقتصاد البته بین‌المللی شدن فقه اقتصاد اسلامی را متوقف بر طی کردن گام‌هایی می‌داند که در این مصاحبه، به‌تفصیل بیان کرده است. مشروح گفتگوی اختصاصی فقه معاصر با این عضو هیئت‌علمی گروه اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، از نگاه شما می‌گذرد:🔻 ادامه 

چهل و پنجمین نشست علمی «یکشنبه‌های روش» برگزار شد

اساتید برجسته دانشگاه کوفه به تشریح چالش‌ها و راهبردهای کاربردی‌سازی فقه در زندگی اجتماعی امروز پرداختند

این نشست علمی که به همت پژوهشگاه فقه معاصر به صورت برخط برگزار شد. اساتید دانشگاه کوفه به تحلیل ابعاد و راهکارهای کاربست فقه اسلامی در جامعه معاصر پرداختند و بر ضرورت گذار از مباحث نظری به اجرایی‌سازی آموزه‌های فقهی تأکید و به ارائه دیدگاه‌های خود پرداختند.
محورهای اصلی نشست شامل چالش‌های کاربست فقه، تأثیر عوامل اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و معرفتی، ضرورت اجتهاد جمعی و نوگرایی در فقه بود که به عنوان راهکارهای عملیاتی شدن فقه در زندگی اجتماعی امروز معرفی شدند.
مشاهده متن کامل خبر🔻 ادامه 

محمدرضا پورغلام

مبادی فقه تکالیف شهروندی / ۴۴

حقوق شهروندی جاده‌ای یکسویه نیست که تنها به مقصد شهرداری و مطالبات مردم از آن ختم شود؛ شهروندان نیز تکالیفی دارند که رعایت آن برای داشتن شهری آباد و پیشرو ضروری است.

مقاله «حقوق و تکالیف شهروندی» به دنبال کشف روابط بین حقوق و تکالیف شهروندی است. محمدرضا پورغلام، کارشناس ارشد حقوق خصوصی، در این مقاله، تلاش دارد تا ابعاد کمتر گفته شده نسبت میان این دو مفهوم حقوقی را با تمرکز بر محیط شهری واکاوی کند. خلاصه‌ای از این مقاله، در پی می‌آید:🔻 ادامه 

محمد پورمند

مؤسسه «موضوع‌شناسی احکام فقهی» در بیش از ده سالی که از عمر آن می‌گذرد، محل تشویق‌ها و انتقادات گوناگونی بوده است. مهم‌ترین وجه تأیید این مؤسسه از سوی فقه‌پژوهان، حل کردن چالش قدیمی عدم آشنایی یا آشنایی محدود فقها و مکلفین با موضوع دقیق احکام فقهی بوده است، و مهم‌ترین انتقاد به مؤسسه نیز نادرستی ورود یک مؤسسه به موضوع‌شناسی و ازبین‌بردن نقش مکلّفین در شناخت موضوعات بوده است. پیش از داوری پیرامون درستی یا نادرستی نظریات، به نظر می‌رسد ابتدا باید تصویر درست و کاملی از مؤسسه و تلاش‌های صورت گرفته در آن ارائه کرد و سپس فعالیت‌های آن را به بوته نقد گذارد. در زیر گزارشی تفصیلی از فعالیت‌های مؤسسه در تقریباً دهه ابتدای فعالیت آن می‌آید: ادامه 

در نشست علمی پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر مطرح شد

بررسی چالش‌های مفهومی، پزشکی و فقهی با تأکید بر لزوم تفکیک «شناخت موضوع» و «استنباط حکم» در تصمیم‌گیری‌های پزشکی

مبادی فقه سلامت و پزشکی / ۱

در نشست تخصصی پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر که به بررسی ابعاد فقهی و پزشکی مراقبت تسکینی در بیماران لاعلاج اختصاص داشت، متخصصان و پژوهشگران حوزه فقه و پزشکی بر تفکیک دقیق «موضوع‌شناسی» و «حکم‌شناسی» تأکید کردند.
این نشست با هدف روشن‌سازی تفاوت میان شناخت موضوع و استنباط حکم در مسائل پیچیده پزشکی، به تحلیل چالش‌ها و مشکلات فقهی مرتبط با مراقبت تسکینی در بیماران ناعلاج پرداخت. در این جلسه، اساتید حوزه بر اهمیت نقش فقیهان در راهنمایی پزشکان برای اتخاذ تصمیمات درست در موقعیت‌های حساس تأکید کردند و از ضرورت تبیین دقیق «موضوع» پیش از صدور حکم فقهی سخن گفتند.
همچنین، به بررسی تفاوت‌های مراقبت تسکینی با اوتانازی و چالش‌های موجود در تصمیم‌گیری‌های درمانی اشاره شد.
مشاهده متن کامل خبر: ادامه 

در سلسله نشست‌های علمی «یکشنبه‌های روش» مطرح شد

لزوم بهره‌گیری روشمند از این علوم به‌ویژه در «موضوع‌شناسی» فقهی / هشدار نسبت به ورود بدون دانش و شناخت به عرصه‌های مرتبط با فقه و علوم انسانی

مبادی موضوع شناسی فقهی در موضوعات نوپیدا / ۱۳

در سی و نهمین نشست از سلسله نشست‌های علمی «یکشنبه‌های روش»، آیت‌الله احمد مبلغی، عضو هیئت امنای پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر، به تبیین نقش و روش بهره‌گیری از علوم اجتماعی در فقه و عملیات استنباط احکام پرداخت.

ایشان با تأکید بر ضرورت استفاده روشمند از دستاوردهای علوم اجتماعی، به‌ویژه در مرحله «موضوع‌شناسی»، چهار سطح تأثیرگذاری این علوم در تأسیس و توسعه رشته‌های نوین فقهی و مسائل نوظهور را تشریح کرد و نسبت به ورود بدون دانش کافی یا استفاده سطحی و بدون آگاهی از این علوم در پژوهش‌های فقهی هشدار داد. ادامه 

شورای دانشجویی مؤسسه مطالعات اسلامی مک‌گیل (MIISSC) از همه علاقه‌مندان مطالعات اسلامی دعوت می‌کند تا در دوازدهمین سمپوزیوم سالانه فارغ‌التحصیلان با عنوان «جنسیت، دانش و مرزها» شرکت کنند.

این سمپوزیوم در تاریخ ۲۴ آوریل ۲۰۲۵ ، ۴ اردیبهشت ۱۴۰۴ در مونترال برگزار می‌شود و با هدف تقویت گفت‌وگوی میان‌رشته‌ای و بررسی تأثیر مرزهای مختلف بر جنسیت و دانش طراحی شده است.

برای بهره‌مندی از بحث‌ها و ارائه‌های پژوهشگران مطالعات اسلامی و دیگر رشته ها، می‌توان به‌صورت حضوری یا آنلاین در این رویداد شرکت کرد.

برای اطلاعات بیشتر و طرح سؤالات، لطفاً با ایمیل زیر در تماس باشید:

miissc.symposium@mcgill.ca

همچنین لینک زیر نیز برای کسب اطلاعات بیشتر در دسترس می باشد.

https://www.miisscsymposium.ca/current-meeting-2025/call-for-papers ادامه 

در نشست یکشنبه‌های روش بیان شد:

نشست «روش تدوین نظام مسائل در شاخه‌های نوپدید فقه» یکشنبه ۲۳ اردیبهشت ماه از سوی پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی خادمی کوشا، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، بیست و سوم اردیبهشت ماه در … ادامه 

albalaghacademy

موسسه فقه اسلامی البلاغ بریتانیا، مجموعه دروس فقه معاصر را در زمینه‌های مختلفی از جمله فقه اجتماع، فرهنگ، سلامت و اقتصاد برگزار می‌کند. این دروس به صورت دوره‌ای در موسسه البلاغ برگزار می‌شوند. جهت ثبت نام و کسب اطلاعات بیشتر، … ادامه