اشاره
مسائل فقه پزشکی اگرچه قرن‌هاست که در دروس خارج مطرح است اما از عمر دروس مستقل خارج فقه سلامت و پزشکی، کمتر از ده سال می‌گذرد. این البته بدین معنا نیست که مسائل فقه پزشکی تا پیش از ده سال پیش اصلاً در دروس خارج مطرح نبوده‌اند؛ بلکه علاوه بر مسائلی که در ابواب سنتی فقه نظیر کتاب مکاسب، کتاب النکاح، کتاب الضمان، کتاب الاجاره و مانند آن مطرح می‌شده‌اند، برخی از مسائل نوپدید این باب فقهی نیز در ضمن دروسی که به مسائل مستحدثه می‌پرداخته‌اند مطرح بوده است. به‌عنوان نمونه، آیتﷲ مکارم شیرازی در سال ۱۳۷۴، مقوله مرگ مغزی یا مرگ ترحمی (اتانازی) را در درس خارج فقه خود مطرح نموده است؛ لکن ایجاد دروس خارجی تحت عنوان فقه پزشکی، در دهه گذشته متداول شده است. در زیر گزارشی از اساتید دروس خارج فقه پزشکی و مباحثی از فقه پزشکی که در دروس خارج فقه آنها مطرح شده است می‌آید.
الف) اساتید دروس خارج فقه پزشکی
اسامی اساتید و مراجعی که در موضوع «فقه پزشکی» تدریس داشته‌اند، به‌قرار زیر است:
- آیتﷲ ناصر مکارم‌شیرازی؛
- آیتﷲ جعفر سبحانی؛
- آیتﷲ مصطفی اشرفی‌شاهرودی؛
- استاد محمدجواد فاضل لنکرانی؛
- ابوالقاسم علیدوست؛
- استاد محمد عندلیب همدانی؛
- استاد سید کاظم مصطفوی؛
- استاد محمد قائنی نجفی؛
- استاد سید احمد خاتمی؛
- استاد علی‌اکبر رشاد؛
- استاد هادی عباسی‌خراسانی؛
- استاد محمد محمدی‌ری‌شهری؛
- استاد محمد مروارید؛
- استاد محمدحسن ربانی بیرجندی؛
- استاد محمدحسین احمدی فقیه یزدی؛
- استاد احمد فرخ فال؛
- استاد محمد فقیهی؛
- استاد علی قربانی خراسانی؛
- استاد سید صادق محمدی.
ب) موضوعات تدریس
موضوعات که دروس خارج فقه پزشکی مورد بحث قرار گرفته است، ازاین‌قرار است:
- استاد محمد محمدی‌قائینی در سال۹۸ از تاریخ۹۸/۰۷/۱۰ تا تاریخ ۹۸/۱۰/۱۱؛
- استاد حسن جواهری در سال۱۴۳۲ از تاریخ۳۳/۰۱/۲۸ ۱۴ تا تاریخ ۳۳/۰۱/۲۹
- استاد محمد محمدی‌قائینیدر سال۹۸ از تاریخ ۹۹/۰۱/۰۶ تا تاریخ ۹۹/۰۲/۳۱؛
- استاد حسن جواهری در سال۱۴۳۲ از تاریخ۳۲/۱۰/۲۱۱۴ تا تاریخ ۳۲/۱۱/۰۵
- محمدحسین احمدی فقیه یزدی، در سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۹.
- استاد سید احمد خاتمیدر سال۹۸ از تاریخ ۹۹/۰۱/۱۶ تا تاریخ ۹۹/۰۲/۰۳؛
- استاد علی‌اکبر رشاد در سال ۹۸ از تاریخ۹۹/۰۱/۲۳ تا تاریخ۹۹/۰۳/۲۶؛
- استاد هادی عباسی‌خراسانیدر سال۹۸ از تاریخ ۹۹/۰۳/۱۱ تا تاریخ ۹۹/۰۵/۲۵؛
- استاد علی‌اکبر رشاد در سال ۹۹ از تاریخ۹۹/۰۷/۰۱ تا تاریخ ۹۹/۰۷/۱۵.
- آیتﷲ ناصر مکارم‌شیرازیدر سال ۷۴ در تاریخ ۷۴/۰۴/۰۶؛
- استاد سید کاظم مصطفوی در سال۸۹ در تاریخ۸۹/۱۲/۱۰؛
- استاد محمد محمدی‌قائینیدر سال ۹۶ در تاریخ ۹۶/۱۰/۱۸؛
- استاد سیدصادق محمدیدر سال۱۴۰۰ از تاریخ ۱۴۰۰/۰۷/۲۴ تا تاریخ ۱۴۰۰/۰۸/۲۹.
- آیتﷲ ناصر مکارم‌شیرازیدر سال ۷۵ از تاریخ ۷۵/۰۴/۰۲ تا تاریخ ۷۵/۰۴/۱۱؛
- استاد محمد محمدی‌ری‌شهریدر سال۹۷ از تاریخ ۹۷/۰۸/۲۰ تا تاریخ ۹۷/۰۸/۲۲؛
- استاد سید کاظم مصطفویدر سال ۹۹ در تاریخ ۹۹/۰۷/۰۲.
- آیتﷲ ناصر مکارم‌شیرازی در سال ۷۳ از تاریخ۷۳/۰۴/۰۵ تا تاریخ ۷۳/۰۴/۰۸؛
- آیتﷲ جعفر سبحانی در سال۹۶ از تاریخ۹۶/۱۰/۰۵ تا تاریخ ۹۶/۱۰/۰۹؛
- استاد محمد محمدی‌ری‌شهری در سال۹۷ از تاریخ ۹۷/۱۱/۰۸ تا تاریخ ۹۷/۱۱/۲۸؛
- استاد حسن جواهریدر سال۱۴۳۲ از تاریخ ۳۳/۰۲/۰۶ ۱۴ تا تاریخ ۳۳/۰۲/۲۹
- آیتﷲ ناصر مکارم‌شیرازیدر سال ۷۳ از تاریخ ۷۳/۰۴/۱۱ تا تاریخ ۷۳/۰۴/۱۵؛
- آیتﷲ جعفر سبحانیدر سال۹۶ از تاریخ ۹۶/۱۰/۱۰ تا تاریخ ۹۶/۱۰/۱۱؛
- استاد محمد محمدی‌ری‌شهریدر سال۹۷ از تاریخ ۹۷/۰۹/۱۱ تا تاریخ ۹۷/۰۹/۲۷؛
- استاد سیدصادق محمدیدر سال۹۸ از تاریخ ۹۸/۰۷/۰۶ تا تاریخ ۹۸/۱۱/۱۵؛
- استاد سیدصادق محمدیدر سال۹۹ از تاریخ ۹۹/۰۷/۱۹ تا تاریخ ۹۹/۱۰/۲۳؛
- استاد حسن جواهری در سال۱۴۳۲ از تاریخ۳۳/۰۱/۲۱ ۱۴ تا تاریخ ۳۳/۰۱/۲۴
- استاد محمدحسن ربانی بیرجندی، در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱.
- استاد احمد فرخ فال، در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳.
- آیتﷲ ناصر مکارمدر سال ۷۴ از تاریخ ۷۴/۰۴/۱۸ تا تاریخ ۷۴/۰۴/۱۹؛
- آیتﷲ جعفر سبحانیدر سال۹۶ از تاریخ ۹۶/۱۲/۱۲ تا تاریخ ۹۶/۱۲/۱۵؛
- استاد حسن جواهریدر سال۳۲ از تاریخ ۳۳/۰۳/۰۵ تا تاریخ ۳۳/۰۳/۲۶.
- آیتﷲ ناصر مکارم‌شیرازی در سال ۷۴ در تاریخ۷۴/۰۴/۰۳؛
- استاد مصطفی اشرفی‌شاهرودیدر سال۹۷ از تاریخ ۹۷/۰۹/۱۴ تا تاریخ ۹۷/۱۰/۱۹.
- استاد محمد مروارید، سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۹.
۱۴.تلقیح مصنوعی نطفه زن و شوهر
- آیتﷲ ناصر مکارم‌شیرازی در سال ۷۵ در تاریخ۷۵/۰۴/۱۲ تا تاریخ ۷۵/۰۵/۰۶؛
- استاد مصطفی مصطفوی در سال ۸۹ در تاریخ۸۹/۱۲/۱۰؛
- استاد مصطفی اشرفی‌شاهرودی در سال۹۲ از تاریخ۹۲/۰۲/۰۳ تا تاریخ ۹۲/۰۲/۲۳؛
- استاد محمدتقی شهیدی‌پوردر سال ۹۵ در تاریخ ۹۶/۰۱/۰۶؛
- آیتﷲ جعفر سبحانیدر سال۹۶ از تاریخ ۹۶/۱۰/۱۸ تا تاریخ ۹۶/۱۰/۲۰؛
- استاد محمد محمدی‌ری‌شهریدر سال۹۸ از تاریخ ۹۸/۰۹/۰۳ تا تاریخ ۹۸/۰۹/۲۴؛
- استاد محمد محمدی‌قائینیدر سال ۱۴۰۰ از تاریخ ۱۴۰۰/۰۶/۳۱ تا تاریخ ۱۴۰۰/۱۲/۱۸.
- استاد علی قربانی خراسانی، در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴.
- آیتﷲ ناصر مکارم‌شیرازی در سال ۷۵ در تاریخ۷۵/۰۵/۰۷ تا تاریخ۷۵/۰۵/۱۰؛
- استاد مصطفی اشرفی‌شاهرودیدر سال۹۱ از تاریخ ۹۲/۰۲/۲۸ تا تاریخ ۹۲/۰۳/۱۳؛
- استاد مصطفی اشرفی‌شاهرودی در سال۹۶ از تاریخ۹۶/۰۶/۰۷ تا تاریخ ۹۶/۰۶/۱۴؛
- آیتﷲ جعفر سبحانیدر سال ۹۶ در تاریخ ۹۶/۱۰/۲۳؛
- استاد مصطفی اشرفی‌شاهرودی در سال۹۷ از تاریخ۹۷/۰۶/۰۷ تا تاریخ ۹۷/۰۹/۰۷؛
- آیتﷲ حسین نوری‌همدانیدر سال۹۷ از تاریخ ۹۷/۱۱/۰۹ تا تاریخ ۹۷/۱۱/۱۰.
- آیتﷲ جعفر سبحانی ر سال ۹۶ از تاریخ۹۶/۱۰/۰۲ تا تاریخ۹۶/۱۰/۰۴؛
- استاد سید احمد خاتمیدر سال۹۸ از تاریخ ۹۸/۰۹/۳۰ تا تاریخ ۹۸/۱۱/۱۴.
- استاد محمد فقیهی، در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴.
- استاد حسن جواهریدر سال۱۴۳۱ از تاریخ ۳۲/۰۵/۲۸ تا تاریخ ۳۲/۰۷/۰۵؛
- استاد حسن جواهریدر سال۱۴۳۲ از تاریخ ۳۲/۱۱/۰۶ تا تاریخ ۳۲/۱۱/۱۶.
- استاد حسن جواهریدر سال ۱۴۳۲ از تاریخ ۳۳/۰۲/۳۰ تا تاریخ ۳۳/۰۳/۰۴
- استاد محسن ملکیدر سال۱۴۰۰ از تاریخ ۱۴۰۰/۰۶/۲۴ تا تاریخ ۱۴۰۰/۱۰/۰۱.
- سلطنت بر اعضای بدن
- استاد محمدجواد فاضل لنکرانی، در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳.
- غربالگری
- استاد محمدجواد فاضل لنکرانی، در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴.
- پرونده‌های قضایی پزشکی
- استاد ابوالقاسم علیدوست، در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱؛
- استاد ابوالقاسم علیدوست، در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲.
- تکثیر نسل
- استاد محمد فقیهی، در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳.