آیتﷲ علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه کشور و عضو فقهای شورای نگهبان گفت: بر اساس دیدگاه‌های فقهی، فلسفی و اخلاقی اسلام یک نظام جامع سلامت بشری، عام و بین‌المللی داریم.
وی با اشاره به نظریه‌های «کلامی – فلسفی»، «فقهی – حقوقی» و «اخلاقی – ارزشی» اسلام دررابطه‌با مسئله سلامت، ادامه داد: نظریه جامع اسلام در حوزه سلامت چه در بعد بهداشت و چه در بعد درمان مرکب از دیدگاه‌های کلامی – فلسفی، فقهی – حقوقی و اخلاقی – ارزشی است.
فهرست مطالب
باید به‌صورت مستقل به فقه سلامت، طب و پزشکی بپردازیم
آیتﷲ اعرافی با تأکید بر اینکه در حوزه گرایش‌های فقه مضاف نیازمند فلسفه سلامت، بهداشت، درمان و پزشکی هستیم، بیان کرد: امروز در حوزه فقه نیز باید به قلمروهای تخصصی و فقه‌های نو و معاصر ورود داشته باشیم و در منظومه فقه معاصر و نوین باید به‌صورت مستقل به فقه سلامت، طب و پزشکی بپردازیم.
عضو فقهای شورای نگهبان تأکیدات فقه و مبانی اسلام به مسئله سلامت را مورد توجه قرار داد و ابراز کرد: موضوعاتی که در فقه در باب سلامت وجود دارد مقداری پراکنده است و کافی نیست، ازاین‌رو باید با اتکا به منابع اصلی خودمان پردازش جدیدی به حوزه سلامت داشته باشیم و سؤال‌های جدیدی را طرح کرده تا قلمروهای جدیدی به روی ما گشوده شود.
مرزهای دانش فقه را با ورود در قلمرو سلامت توسعه دهیم
وی با اشاره به اینکه باید مرزهای دانش فقه را با ورود در قلمرو سلامت توسعه دهیم، خاطرنشان کرد: همچنین در حوزه اخلاق و مبانی ارزشی اسلام نیازمند اخلاق سلامت هستیم؛ در حوزه اخلاق و تربیت در قلمرو سلامت، نظامات بسیار مهمی در مبانی اسلام وجود دارد، اما بااین‌حال باید آن حوزه‌ها را توسعه ببخشیم.
آیتﷲ اعرافی با بیان اینکه سلامت از منظر اسلام یک مقوله دامنه‌دار، فراساحتی و چندضلعی است، تأکید کرد: امروز در دنیا نیز گرایش‌هایی پیدا شده است که قلمرو سلامت را از بعد سلامت جسمانی به بخش‌های دیگری همچون سلامت معنوی، فرهنگی و اجتماعی سوق داده‌اند.
مدیر حوزه‌های علمیه در ادامه با اشاره به اینکه بر اساس مبانی اسلامی، وظیفه همه ما صیانت از سلامت است، اضافه کرد: اقوال مختلفی در این زمینه وجود دارد، اما باید دانست سلامت یک وظیفه شرعی است که بر دوش ما قرار دارد و حق نداریم آن را به خطر بیندازیم.
تأکید اسلام بر صیانت از سلامت خود و دیگران
وی با بیان اینکه بر اساس قاعده‌هایی همچون قاعده «لاضرر»، صیانت از سلامت دیگران و ضرورت نگهبانی از سلامت و آسایش دیگران در مبانی اسلامی مورد تأکید بسیاری قرار گرفته است، اظهار کرد: گزاره‌های دین، سلامت فردی و خویشتن و سلامت دیگران را مورد تأکید قرار داده و آن را یک وظیفه تلقی کرده است.
آیتﷲ اعرافی با تأکید بر اینکه صیانت از سلامت دیگران امری واجب بوده و ضرر رساندن به آن حرام محسوب می‌شود، ادامه داد: اگر کسی سلامت دیگران را مورد خطر قرار داده و به آن آسیب برساند، ضامن است و در برخی موارد مستحق قصاص و دیه می‌شود، بنابراین مقوله قصاص، دیه و ضمان سه بُعد از ابعاد فقهی صیانت از سلامت است.
عضو فقهای شورای نگهبان با بیان اینکه اسلام نسبت به سلامت برای همه چیز اعم از خانواده و جامعه جهانی برنامه دارد، ابراز کرد: اسلام برای صیانت از سلامت جامعه بشری احکام ویژه‌ای دارد و تأکید می‌کند باید جلوی بلایایی که سلامت جامعه بشری را تهدید می‌کند، گرفته شود.
وی با اشاره به اینکه بر اساس دیدگاه‌های فقهی، فلسفی و اخلاقی اسلام یک نظام جامع سلامت بشری، عام و بین‌المللی داریم، خاطرنشان کرد: ما یک نظام جامع داریم که در آن وظایف آحاد بشری، دولت‌ها، حاکمیت‌ها و بخش‌های عمومی مشخص می‌شود.
آیتﷲ اعرافی عنوان کرد: بلایای عامه، حوادث فراگیر، امراض مسری، بلایای طبیعی و اپیدمی‌های گسترده یا عالم‌گیر در میان مبانی اسلامی جایگاه ویژه‌ای دارد که باید به آن توجه شود؛ اسلام در این زمینه به موضوعی می‌پردازد که «درمانگری جامع» نام دارد که شامل همه اقدامات لازم درباره درمان می‌شود.
مدیر حوزه‌های علمیه در پایان به روحیه همیاری اجتماعی، احسان، رزمایش همدلی و مواسات و فریادرسی‌های شجاعانه مردم در بحران کرونا اشاره و اضافه کرد: این موارد تنها گوشه‌ای از مبانی و نظریات اسلام در هنگام رخ دادن بلایای گسترده است که آن را به‌وضوح در کشور خود مشاهده کردیم؛ این در حالی بود که آمریکا و ترامپ (که شکست مفتضحانه‌ای هم خورد) برخلاف قواعد و حقوق بین‌الملل و ارزش‌های انسانی نسبت به دارو و درمان و کمک‌هایی که باید به سایر کشورها می‌کردند بی‌توجه بودند و قاعده متمدنانه‌ای که انتظار می‌رفت حداقل میان خودشان رعایت کنند را نیز مشاهده کردیم که رعایت نکردند.
منبع: سلامت در دولت اسلامی.