گامی نو در توسعه مطالعات فقهی و جامعه‌شناسی

تأکید دکتر تقی‌زاده داوری بر لزوم تعریف دقیق «جامعه مکلف»، بهره‌گیری از تجارب تطبیقی و تبیین فقه الاجتماع به‌عنوان دانشی میان‌رشته‌ای در تعامل فقه و جامعه‌شناسی

جلسه علمی «چیستی فقه الاجتماع» در دوم تیرماه به همت گروه فقه اجتماع، اخلاق و تربیت پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر برگزار شد. در این نشست تخصصی، با ارائه حجت الاسلام و المسلمین؛ دکتر محمد تقی زاده داوری، رئیس موسسه شیعه شناسی، مفاهیم بنیادین، ضرورت‌ها و چالش‌های فقه الاجتماع از منظر فلسفی، دینی و علمی بررسی شد و راهکارهایی برای توسعه این شاخه نوظهور ارائه گردید.
بحث پیرامون تعریف جامع فقه الاجتماع، نقش میان‌رشته‌ای فقه و جامعه‌شناسی، اهمیت نگاه به جامعه به‌عنوان موجود زنده و ضرورت بهره‌گیری از مطالعات تطبیقی از محورهای کلیدی این جلسه بود.
مشاهده متن کامل خبر:
ادامه 

تعریف و روش مذهب اقتصادی اسلام

مبادی فقه اقتصاد / ۳۸

کرسی علمی‌ترویجی با موضوع «تعریف و روش مذهب اقتصادی اسلام»، روز شنبه ششم آذر ۱۴۰۰، توسط گروه اقتصاد پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به‌صورت مجازی برگزار شد. در این نشست که به دبیری حجت‌الاسلام والمسلمین احمدعلی یوسفی برگزار شد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید حسین میرمعزی، به ارائه بحث پرداخت. ناقدان این نشست نیز حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر غلامرضا مصباحی مقدم و حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر مجید رضایی دوانی بودند. گزارش تفصیلی این نشست، از نگاه شما می‌گذرد:🔻 ادامه 

مصاحبه آیت الله سید مجتبی نورمفیدی پيرامون تجاوز رژیم صهیونی به ایران اسلامی

رئیس پژوهشگاه مطالعات فقه‌ معاصر به تحلیل و بررسی خطای فاحش محاسباتی رژیم صهیونیستی در تهاجم به میهن ایران اسلامی پرداخت.
استاد درس خارج فقه حوزه علميه در این مصاحبه یادآور شد: هر چند این تهاجم خسارت‌ها و آسیب‌هایی به همراه داشت، اما به لطف الهی و تدبير رهبر معظم انقلاب و هوشیاری و بلوغ مردم ایران دستاوردهای درخشانی برای نظام مقدس انقلاب اسلامی به ارمغان آورد.
وی در بخش دیگری از این گفتگو خاطرنشان کرد: مردم‌ با انسجام و همدلی و هدایت‌های رهبر فرزانه انقلاب و با تحمل مؤمنانه و دلسوزانه و با عشق و علاقه به ایران و هویت ایرانی انشاءالله پیروز این میدان خواهند بود.
مشاهده متن کامل مصاحبه:🔻 ادامه 

چهل و هشتمین نشست علمی یکشنبه‌های روش برگزار شد

چهل و هشتمین نشست علمی یکشنبه‌های روش به بررسی الزامات و اقتضائات تبدیل گزاره‌های فقهی به قانون اختصاص داشت. اين نشست تخصصی با ارائه دکتر اسماعیل آقابابایی، عضو هئیت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اندیشه اسلامی و با حضور دکتر حکمت نیا، استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به عنوان ناقد برگزار شد. در این نشست چالش‌ها و آورده‌ فقهی و اقتضائات مسائل متعددی در پنج گروه تقسیم‌بندی و مورد بحث و گفتگو قرار گرفت.
گذشت زمان و عدم مقبولیت عام به واسطه تغییر و تفاوت فرهنگ امروزی جامعه، تعارض بخشی از قوانین موجود با تعهدات بین‌الملل، مخالفت برخی حقوقدانان ـ با توجه به دانش حقوقی‌شان ـ با بعضی از مسائل فقهی، تعارض و تضاد در مواردی که تفکر و نگاه فقهی در آنها وجود دارد ولی اقتضاء تبدیل شدن به قانون را ندارد و تأکید بر منطق ساخت و متدلوژی فقه از جمله مطالب مطرح شده در این نشست علمی بود. ادامه 

پیام آیت الله سید مجتبی نورمفیدی در پی جنایت سحرگاه امروز رژیم صهیونیستی

متن کامل پیام ایشان بدین شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقَٰتَلُونَ بِأَنَّهُم ظُلِمُواْ وَ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ نَصرِهِم لَقَدِيرٌ

کارنامه جنایات بی پایان رژیم صهیونی هر روز با برگی سیاه تر از گذشته،ننگین‎تر و آن را به زوال خود نزدیکتر می‎نماید. رژیمی که با اشغال و تجاوز و خون ریزی آغاز شده، بدیهی است برای بقا، خود را نیازمند استمرار توحش بداند. اما زهی خیال باطل که بر اساس وعده الهی به سوی هلاکت در حرکت است.
آنچه امروز و در آستانه عید بزرگ غدیر در کشور عزیزمان ایران رخ داد، جلوه دیگری از این درندگی است که با کمال تأسف در مقابل دیدگان سازمان‎ها و نهادهای بین المللی و سکوت مرگبار آنان صورت می‎گیرد، همانطور که در فجایع غزه و نسل کشی فلسطینیان شاهد آن هستیم.
شهادت جمعی از فرماندهان نظامی از جمله سرداران سپاه اسلام باقری و سلامی و برخی از دانشمندان هسته‎ای به همراه تعدادی از زنان و کودکان و مردم غیر نظامی اگر چه بسیار تلخ است اما قطعا خون این شهیدان دین و آیین و این مرز و بوم را از گزند بدخواهان و دسیسه گران حفظ خواهد کرد و جوانه‎های استقامت و پایداری و رشد و شکوفایی علمی را به دنبال خواهد داشت.
امروز بر همگان لازم است با حفظ اتحاد و یکپارچگی وهمدلی تحت زعامت رهبر معظم انقلاب همچون ید واحده در برابر دشمنان قسم خورده این انقلاب و نظام و ایران بار دیگر به جهانیان نشان دهند که متجاوزان به این آب وخاک همانند گذشته به سختی پشیمان خواهند شد و به سزای اعمال ننگین خود خواهند رسید.ان شاء الله.
والسلام
سیدمجتبی نورمفیدی
۲۳ خرداد ۱۴۰۴
۱۷ ذی حجه ۱۴۴۶
ادامه 

انجمن مطالعات اسلامی و مسلمانان آمریکای شمالی (NAAIMS)، پنجاه و چهارمین همایش سالانه هوش مصنوعی و اسلام را روز پنج‌شنبه ۲۰ نوامبر ۲۰۲۵ (۲۹ آبان۱۴۰۴) به‌صورت آنلاین برگزار می‌کند.
پژوهشگران فقه و حقوق اسلامی معاصر تا ۱۱ ژوئیه ۲۰۲۵ (۲۰ تیر ۱۴۰۴) می‌توانند چکیده‌ای ۲۵۰ کلمه‌ای مشتمل بر عنوان، نام و اطلاعات تماس و اطلاعات دانشگاهی را به آدرس conferences@naaims.org
ارسال نمایند
نحوه اعتبار مباحث دینی در عصر هوش مصنوعی، تضمین صحت و اخلاق همسو با شریعت و مسئولیت‌پذیری در تولید و نشر محتوا از حمله مباحث ارایه شده در جدول محورهای همایش است
اعلام نتایج اولیه چکیده‌ها تا اواسط ژوئیه ۲۰۲۵ و دریافت متن کامل مقالات تا ۲۰ اکتبر ۲۰۲۵ صورت می‌پذیرد
برای کسب اطلاعات بیشتر به پیوند زیر مراجعه کنید.

https://mesana.org/resources-and-opportunities/2025/04/29/cfp-naaims-webinar-conference-on-islam-and-ai-nov.-20-2025-abstracts-due-july-11
ادامه 

چهل و هشتمین نشست علمی یکشنبه‌های روش

🔸📌پژوهشگاه مطالعات فقه معاصـــــر
با همکاری میز «توسعه و توانمندسازی
علوم اسلامی» دفتر تبلیغات اسلامــی
برگزار می‌کند:

🔹 یکشنبه‌های روش!
⚡️نشست ۴۸
( دوره بهار )

موضوع نشست : روش اقتضائات حقوقی کاربردی سازی فقه

🔶 ارائه دهنده:
🎤 دکتر اسماعیل آقابابایی
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اندیشه اسلامی

🔷 ناقد:
🎤 دکتر محمود حکمت نیا
استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

🔷 دبیر جلسه:
حجت الاسلام والمسلمین علی شریفی
دبیر پژوهشکده فقه سیاست و حکومت
پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر

🕒 زمان: یکشنبه ۲۵ خرداد ماه
ساعت ۱۳

🌐لینک ورود به جلسه :

https://bbb.riicj.com/rooms/ffe-obk-afb-qiq/join

علاقمندان می‌توانند برای حضور در
جلسه به این آدرس مراجعه نمایند🔻

🏫 مکان: خیابان فاطمی(دورشهر)
کــــــــــوچــــــــه ۳۰. پـــــــلاک ۵۳

ادامه 

نشست تخصصی با حضور استاد درس خارج حوزه علمیه قم برگزار شد

در نشست علمی پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر با همکاری دفتر تبلیغات اسلامی، حجت‌الاسلام و المسلمین مسیح بروجردی به بررسی روش‌های تبدیل گزاره‌های فقهی به هنجارهای اجتماعی در سیره امام خمینی (ره) پس از انقلاب پرداخت

در نشستی علمی با عنوان «روش تبدیل گزاره‌های فقهی به هنجارهای اجتماعی در سیره امام خمینی (پس از انقلاب)» که به همت پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر و با همکاری میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی با با استقبال پژوهشگران در محل نشست و فضای مجازی همراه بود برگزار شد، حجت‌الاسلام والمسلمین مسیح بروجردی، استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، به بررسی دقیق و تحلیلی از سیره امام خمینی در تبدیل مفاهیم فقهی و اخلاقی به فرهنگ و رفتار عمومی در جامعه اسلامی پرداخت.

وی با تبیین جایگاه اخلاق، عرفان، و تربیت در دیدگاه امام، تأکید کرد که امام بر اساس اولویت‌سنجی دقیق، گزاره‌های فقهی محدودی را با روش‌های تربیتی، اخلاقی را به عنوان هنجار اجتماعی در جامعه نهادینه کرد.

مشاهده متن کامل خبر: ادامه 

استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، در گفتگوی اختصاصی با فقه معاصر:

مبادی موضوع شناسی فقهی در موضوعات نوپیدا / ۲۱

دررابطه‌با اینکه مرجع تشخیص موضوعات احکام فقهی و مصادیق آنها، چه کسی است، کمتر بحث تفصیلی و مستقلی در دانش‌های فقه و اصول فقه صورت گرفته است؛ همین امر موجب شده است که محل نزاع، نظریات و ادله هر نظریه به‌روشنی معلوم نباشد. آیت‌الله محمد محمدی‌قائینی، معتقد است نه در موضوعات می‌توان گفت که مرجع تشخیص آن، همیشه عرف است و نه در مصادیق می‌توان چنین ادعایی کرد. او هم در موضوعات و هم در مصادیق، اقسام گوناگونی را تصویر می‌کند که هر کدام، مرجع تشخیص متفاوتی دارند. مشروح گفتگوی اختصاصی فقه معاصر با این استاد و پژوهشگر حوزه علمیه قم، به‌قرار زیر است:🔻 ادامه