شاید بتوان گفت کتاب «نظری به نظام اقتصادی اسلام» در کنار کتاب «مسئله حجاب»، جنجالی‌ترین کتب استاد شهید مرتضی مطهری به شمار می‌آیند. این اتهام که استاد شهید در این کتاب، عملاً نظریه اقتصادی سوسیالیسم را پذیرفته‌اند، سال‌هاست در محافل علمی مطرح شده و موجب نقض و ابرام‌های فراوانی گردیده است. در زیر، گزارشی کوتاه از این کتاب که پس از شهادت استاد مطهری منتشر شده است می‌آید. ادامه …

آینده فقه اقتصاد چگونه خواهد بود؟ این پرسش را از حجت‌الاسلام‌والمسلمین علی جابری که چندین دهه است در زمینه اقتصاد اسلامی، به پژوهش و تدریس مشغول است پرسیدیم. زاده ۱۳۳۸ بوئین زهرا، علاوه بر تحصیلات حوزوی تا مقطع خارج فقه و اصول، دکتری خود را در رشته توسعه اقتصادی از مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی دریافت کرده است و دکتری فلسفه اقتصاد را نیز از دانشگاه آراسموس هلند اخذ کرده است. عضو هیئت‌علمی گروه اقتصاد مؤسسه امام خمینی معقتد است طرفداران فقه فردی که سنتی‌های حوزه هستند، در حقیقت در پیوند با تفکر جهان‌وطنی آدام اسمیت هستند. وی که کتاب‌ها و مقالات فراوانی در زمینه اقتصاد اسلامی نگاشته است، تأسیس رشته فلسفه فقه اقتصاد را برای پیشرفت فقه اقتصاد لازم می‌داند. مشروح گفتگوی اختصاصی فقه معاصر، با این استاد و پژوهشگر اقتصاد اسلامی در پی می‌آید: ادامه …

آیت‌الله دکتر سید مصطفی محقق داماد، اگرچه بیشتر به دانش حقوق شهره است؛ اما مدت‌هاست که به موضوعات فقه پزشکی نیز علاقه نشان داده است. مدیرمسئول فصلنامه «فقه پزشکی»، در این کتاب تلاش دارد تا کلیات فقه پزشکی، مسائل نوین آن و برخی الزامات اخلاقی پزشکی را بیان کند. این کتاب اگرچه به تمام مسائل فقه پزشکی نمی‌پردازد اما باتوجه‌به زمان انتشار خود، گامی مهم و آغازین برای پرداخت به مباحث فقه پزشکی به شمار می‌آید. گزارشی کوتاه از محتوای این کتاب، در پی می‌آید. ادامه …

وجود یا عدم وجود ادله جدید در دانش فقه، از چالش‌های مهم ابواب نوپدید فقهی در عصر حاضر است که یکی از مهم‌ترین و نوپدیدترین آنها، باب فقه تکالیف شهروندی است. از سویی، سنتی‌ها اضافه شدن هیچ دلیلی به دانش اصول فقه را برنمی‌تابند؛ و از سویی دیگر، نواندیشان به ادله‌ای مانند اصل عدالت، اصل کرامت و مقاصد شریعت تأکید می‌ورزند. حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدعلی خادمی کوشا، مدیر گروه «دانش‌های وابسته به فقه» پژوهشکده فقه و حقوق، معتقد است فارغ از پذیرش یا عدم‌پذیرش این ادله، لازم است در دانش اصول فقه، به‌صورت تفصیلی مورد بحث قرار گیرند. عضو شورای علمی گروه مبادی فقه معاصر پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر، در این یادداشت شفاهی اختصاصی، به واکاوی ابعاد ادله نوپرداخت در مسائل مستحدثه به‌خصوص فقه تکالیف شهروندی می‌پردازد. ادامه …

هر چه‌قدر حقوق شهروندی، مفهومی نوپدید است که پرداخت فقهی به آن نیز دیرینه چندانی ندارد، تکالیف شهروندی مفهومی، نوپدیدتر از آن است که گفتمان فقهی آن نیز به‌تازگی مطرح شده است؛ بنابراین بیش از اینکه به حل مسائل و تولید قواعد و ادله آن پرداخته شود، لازم است ابتدا مراد دقیق از آن روشن شود. این موضوع را با حجت‌الاسلام‌والمسلمین علی شریفی، دبیر گروه «فقه امور شهروندی» پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر در میان گذاشتیم. این استاد و پژوهشگر حقوق شهروندی، ابعاد گوناگون تکالیف مرتبط با حوزه شهروندی و مراد دقیق از تکالیف شهروندی را بیان کرد. به باور شریفی، حقوق شهروندی اگرچه تکالیفی را به عهده دولت می‌گذارد، اما این تکالیف، تکالیف شهروندی نام نمی‌گیرند. مشروح گفتگوی اختصاصی فقه معاصر، با این نویسنده و پژوهشگر فقه حقوق شهروندی، از نگاه شما می‌گذرد: ادامه …